Các chú chủng sinh lớp PIOX ở Phước Lâm
Mai Nguyên Vũ
Tiểu chủng viện Phước Lâm. Ngày 1 tháng 8 năm 1969. Chủng sinh tựu trường. Sau ba tháng hè vui vẻ với gia đình, hôm nay các chú trở về chủng viện với tâm trạng vui buồn lẫn lộn. Vui vì gặp lại bạn bè. Buồn vì sắp “vô chuồng” với bao luật lệ khắt khe, chẳng khác gì đi tù. Đáng chú ý nhất là luật “cấm ăn ngoại bữa”. Ý nghĩa của luật này là không được ăn gì ngoài bữa cơm. Nói nôm na là cấm ăn vặt.
Mình còn nhớ hương vị thơm ngon, ngọt dịu của chiếc kẹo hai vỏ (vỏ bên trong mỏng, trong suốt, ăn được), bán tại nhà ông cụt ở đầu ngõ vào nhà thờ Phước Lâm. Chú nào chú nấy tranh thủ mua một gói, ăn cho đã, còn dư bao nhiêu giấu trong va- li ăn dần. Còn ai đạo đức, tuân thủ qui luật chủng viện thì đem vào nhà cơm, mỗi bữa bóc ăn một cái, nhớ chia cho anh em, kẻo mang tiếng ăn độc.
Trên nóc nhà bếp, bên cạnh phòng ngủ và nhà tắm, người ta hay phơi cơm cháy để dành nấu cám heo. Ban đêm, vài đứa liều mạng leo lên ăn trộm, kẹp cơm cháy với ruốc sả của tên NTN. Có lần mình được chúng bố thí cho một miếng to bằng đầu ngón tay. Mùi thơm, dòn của cơm cháy. Mùi ruốc sả cay cay là lạ. Ôi ngon làm sao! NTN là con trai duy nhất trong nhà. Hắn lại có tới năm bà chị. Lần nào vô chủng viện, cậu ấm cũng được cả năm bà chị rước đi, đem theo đủ loại của ngon vật lạ. Một phần hắn để nơi phòng ăn. Một phần giấu trong va-li khoá kỹ. Đêm về, moi ra ăn dần như loài chuột ăn đêm. Đứa nào trông thấy, hắn liền bẹo cho một tẹo như thầm bảo: “Im cái mồm đi !”.
Chủng viện Phước Lâm nằm cách biển một cây số. Chiều chiều, các chú đi bộ ra biển tắm hoặc đá banh. Hai bên đường, người ta trồng khoai lang. Một số chú ranh mảnh cúi xuống giả vờ sửa quai dép. Ngó quanh không thấy thầy giám luật, liền moi vội củ khoai, phủi sơ qua, đưa lên miệng nhai rau ráu. Bây giờ khoai Đà lạt nướng thơm ngon, bóc vỏ đưa hầu tận miệng chưa thèm ăn, còn hồi đó đói, thèm ăn đủ thứ, nên ăn khoai sống vẫn thấy ngon ngọt hơn sơn hào hải vị. Thú vui này lan ra khắp chủng viện. Các chú gọi kỹ xảo này bằng một cụm từ lóng: “bắt dế đỏ”, (vì củ khoai lang có vỏ màu đỏ). Nhiều chú luyện tay nghề thật thành thạo. Động tác bắt dế thuần thục và lanh lẹ. Trong vòng tích tắc, “con dế” đã nằm gọn trong túi quần hay chui tọt vào mồm rồi. Giám luật có ngàn mắt ngàn tay như Đức Phật may ra mới bắt được.
Biển có những ngày “giở giời”, xuất hiện những sinh vật đặc trưng như rong biển, sứa, cầu gai, ốc, hến…Thích nhất là loài hến. Có hôm hến to nằm đầy dưới lớp cát. Chỉ việc lấy tay cào nhẹ là bắt được cơ man nào là hến. Có lần cha Giám Đốc tổ chức cả chủng viện đem rổ, xô, thùng ra biển bắt hến về cho nhà bếp nấu canh. Hôm khác lại xuất hiện toàn hến bé bằng ngón tay út. Một số chú bắt về bỏ ống lon, đốt nến luộc, ăn lén tại nhà giặt. Con hến tươi ngon ngọt, ăn quên chết.
Đọc tới đây, chắc có người_ nhất là các bạn trẻ, bĩu môi chê trách: luật lệ gì kỳ cục. Con nít con nôi mới 12 tuổi đầu, đang tuổi ăn tuổi lớn mà bắt nhịn thèm khổ sở như vậy! Thế mới là nhà tu. Sống “buông tuồng” như người đời sao gọi là tu !
Riêng mình, hôm nay nhìn lại, thấy luật “cấm ăn ngoại bữa” thật tuyệt vời:
* Chống béo phì, làm đẹp quí bà: đây là căn bệnh thời đại. Người ta ăn nhiều quá, lại ít vận động nên cứ phát phì ra. “Qúi bà vĩ đại” bên trời Âu tốn hàng chục tỉ đô-la để giảm cân. Nhưng cách giảm cân hiệu quả và chẳng tốn tiền là không ăn vặt. Nhiều bà to béo than rằng: “Em chỉ ăn mỗi bữa có miệng chén cơm, mà sao số ký em cứ lên vùn vụt, ngót 90 ký rồi”. Thưa rằng em ăn ít cơm, nhưng mà chè cháo, bánh quà em sơi xả láng từ sáng tinh mơ tới lúc chiều tà, sao mà giảm cân được. Vậy liệu pháp tốt nhất là không ăn vặt. Hãy thử vài tháng sẽ tìm lại được vóc dáng thon thả thời con gái ngây thơ.
* Tránh được nhiều bệnh tật như sâu răng, rối loạn tiêu hoá, đau dạ dầy, cao huyết áp, tiểu đường…
* Ích lợi lớn nhất là luyện ý chí. Nho giáo có câu: “Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”. Nghĩa là: trước hết phải tự rèn luyện bản thân rồi mới tính chuyện điều khiển gia đình, cai trị đất nước, cuối cùng là dẹp yên thiên hạ. Nếu không cầm mình được trước một miếng ăn, thì đừng hòng giữ mình trước cám dỗ của đàn bà. Nhịn một miếng ăn là việc nhỏ nhưng đem lại hiệu quả lớn lao.
Mình hút thuốc lào từ năm 1975. 23 năm sau quyết định bỏ thuốc. Tới nay đã được 16 năm. Có thể do những năm tháng tuân thủ kỷ luật nhà tu nên mình bỏ thuốc dễ dàng như vậy chăng.
Vào mùa Chay, Gíao hội mời gọi chúng ta ăn chay, hy sinh, hãm mình để lập công, đền tội và hiệp thông với những đau khổ của Chúa, riêng mình còn thấy ăn chay, hy sinh, hãm mình đem lại nhiều lợi ích ngay ở đời này.
Cả ba người đẹp trong nhà mình đều là lá ngọc cành vàng, ăn uống nhỏ nhẹ, tới bữa chỉ gắp qua loa rồi buông bát, hay than phiền rằng ăn của gì cũng chán. Nhưng cứ tới thứ tư lễ tro hay thứ sáu tuần thánh, y kỳ mẹ nó đi làm về sớm, cái mặt nhăn nhăn vì đói. Tới bữa ăn, cả ba người đẹp đều ít nói, chăm chú ăn uống ngon lành, không ai kêu chán ăn như mọi ngày. Dĩ nhiên, nồi cơm hôm ấy bị vét sạch sẽ. Thì ra ngày chay, các mẹ không ăn vặt nên đói ngấu. Ngành y lại thêm một liệu pháp chống chán ăn: không ăn vặt, năng ăn chay.
