Như vậy, đô thị Cổ Loa đã tồn tại và phát triển qua các thời đại:
Vào thời Âu Lạc, Cổ Loa là trung tâm chính trị, văn hoá, kinh tế và quân sự của cả nước và là một đô thị cổ nhất trong lịch sử Việt Nam. Một vùng dân cư đông đúc mà việc tổ chức cư trú có quy hoạch tương đối rõ ràng, khu triều đình, khu quân sĩ, khu dân cư, một vùng văn hoá cao; Một vùng ngoài việc sản xuất lương thực, thực phẩm như mọi nơi khác thì ở đây còn có những hoạt động sản xuất khác như xây dựng, đúc đồng, nung gốm, làm đồ trang sức... mà những người sản xuất có trình độ cao; Một vùng mà luôn luôn có hàng vạn người cầm vũ khí làm nhiệm vụ canh phòng đòi hỏi hàng loạt những người khác phải có những sự trao đổi về hàng hoá sản vật về lương thực, thực phẩm. Điều đó khiến Cổ Loa vốn là kinh đô lại là một đô thị sớm nhất còn có đủ di tích, di vật có thể nghiên cứu một cách đầy đủ trong lịch sử nước ta.
Năm 43, Mã Viện sau khi đàn áp xong cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng đã chia huyện Tây Vu làm hai huyện Phong Khê và Vọng Hải, Cổ Loa thuộc địa phận huyện Phong Khê. Và cũng do Cổ Loa là đô thị sầm uất thời nhà nước Âu Lạc, nó vẫn là một trung tâm quan trọng cả về địa lý, dân cư, kinh tế và văn hoá. Mã Viện lại chọn nơi đây xây thành đắp luỹ lập làm trị sở huyện Phong Khê. Lúc này Cổ Loa còn sầm uất hơn cả Cổ Loa thời xưa.
Cổ Loa trở thành trị sở Phong Khê, dân cư càng đông đúc, nghề thủ công phát triển nhanh hơn, đặc biệt là nghề sản xuất vật liệu xây dựng. Để phục vụ bọn quan lại thống trị và nuôi sống các phu phen tạp dịch, vật phẩm vận chuyển tới Cổ Loa chủ yếu dưới hình thức trưng tập là chính. Chưa có bằng chứng để nói rằng nơi đây là một thị trường trao đổi hàng hoá theo kiểu thương nghiệp, chưa có những hoạt động công thương phát đạt. Tóm lại, Cổ Loa đã bao lần nổi lên là một đô thị quan trọng thời cổ đại, nhưng chỉ là "đô" còn phần thị thì chưa rõ ràng
INTERNET
