Câu chuyện tình muôn thuở giữa Roméo và Juliet của văn hào Anh quốc Shakespeare vào đầu thế kỷ 17, đưa ta đến một vài ý niệm của tình yêu sẽ được trình bày sau đây, để đáp ứng những thắc mắc của các bạn về những câu hỏi: Tình yêu là gì? Thế nào là tình yêu chân thật? Có những dạng thức nào của tình yêu?

B. NHỮNG HIỂU BIẾT CẦN CÓ VỀ TÌNH YÊU

1. Tình yêu là cái gì? Thật là khó định nghĩa. Chẳng có định nghĩa nào diễn tả được tình yêu, dù có viết bao nhiêu trang sách, thì cuối cùng cũng chẳng nói lên được một điều gì, hoặc chỉ mới đề cập đến được một khía cạnh nào đó của tình yêu thôi. Tình yêu là một mầu nhiệm. Đã có biết bao nhiêu bài hát, vần thơ, cuốn sách, tác giả. .. nói, viết, hát. .. về tình yêu. Nhưng tình yêu vẫn như một dòng suối, một con sông, mà mỗi người chỉ mới uống được một ly, một ngụm mà thôi. Từ hàng ngàn năm trước, tổ tiên ta đâu có định nghĩa được tình yêu là gì, nhưng có điều chắc chắn là ngay từ khi có loài người trên thế gian này, và cho đến khi còn một người cuối cùng trên thế gian này, thì các ngài đã biết yêu nhau, cứ yêu nhau, và vẫn còn yêu nhau mãi. Tình yêu ấy có khi thành đạt, nghĩa là đem đến cho con người hạnh phúc, nhưng cũng có khi gây nên đau khổ, chiến tranh và chết chóc. Thực tế hơn, ta nên tìm hiểu những dấu hiệu, để biết rằng tình yêu của mình có phải là tình yêu chân thật và đủ độ để đi đến hôn nhân chưa.

2. Những biểu hiện của một tình yêu chân thật: Tình yêu thì vô hình vô sắc, nhưng được biểu hiện qua những dấu hiệu khả giác, cụ thể: - Tình yêu thường bắt đầu bằng một sự quý trọng, thán phục. Bạn thường yêu người nào mà bạn tôn kính, coi như thần tượng đời mình, nhất là những phẩm chất tinh thần như: có học thức, có đạo đức, có tư cách, có tinh thần tự lập, có tài năng, có tấm lòng đôn hậu, khả ái, lịch thiệp. .. Dĩ nhiên cũng có những tình yêu khởi đầu bằng cái đẹp, bằng sự hào nhoáng giàu sang. .. Nhưng những gì thuộc về tinh thần vẫn dễ tồn tại và bền vững hơn những cái thể chất. Dù sau này đã thành hôn, để bảo vệ tình yêu, đừng bao giờ bạn để mất lòng tôn trọng với người bạn đời của mình.

- Tình yêu thường mang tính vị tha, nghĩa là luôn nhắm đến hạnh phúc của người mà mình thương yêu. Nó giống như tình mẫu tử (tình mẹ con). Chỉ lo lắng chăm sóc cho nhau, hy sinh cho nhau, không nề hà vất vả, khó nhọc, tốn kém. Chỉ muốn cho người mình yêu được sung sướng, hạnh phúc. Đồng thời cũng cảm thấy những đau khổ của người mình yêu là chính cái khổ của mình. Nên rất dễ cảm thông, tha thứ cho nhau. Không quản ngại cả khi bệnh hoạn, tật nguyền. Không phân biệt lúc thành, lúc bại. Có khi càng gian nan khốn khó, lại càng gắn bó với nhau hơn. Thậm chí tình yêu sâu đậm đến mức không thể hiểu được đối với người ngoài cuộc: bỏ nhà để đi với nhau, lấy cả người tàn tật, có khi sẵn sàng chết cho nhau. ..

- Tình yêu thực sự thì mang tính tôn trọng và gắn bó. Khi yêu quí một vật gì, bạn giữ gìn, lau chùi, bảo vệ rất cẩn thận. Khi yêu một người, bạn muốn giữ người ấy cho riêng mình mãi mãi, chỉ sợ làm buồn, làm khổ, làm hư hỏng, làm nhục người bạn quí mến. Do đó, yêu nhau thật sự thì giữ gìn cho nhau, để khỏi bị thiên hạ chê cười trong ngày cưới. Yêu nhau thực sự, thì có một nhu cầu tha thiết muốn gần gũi bên nhau, cần có nhau suốt đời. Xa nhau sẽ nhớ nhung, buồn khổ đến chết được (bệnh tương tư). Nếu muốn biết mình và thử người mình yêu, bạn tạm xa nhau một thời gian xem sao. Nếu tình quyến luyến nhớ nhung giảm đi dần, mà lại không tăng thêm, thì đó không phải là tình yêu chân thật.

- Những rung động thể xác: Đây cũng là một dấu chỉ của tình yêu. Vì khi yêu nhau thì muốn được "nên một" với nhau bằng cả tâm hồn lẫn thể xác. Muốn được trao tặng cho nhau những gì quý giá nhất, muốn dâng hiến tất cả, muốn hoà tan đi trong nhau. Với những cặp vợ chồng không có khả năng sinh con, hay đối với những người đã quá tuổi sinh con, thì sự tận hiến vẫn cần thiết để chiều lòng nhau, để diễn tả tình yêu trọn đời chung thuỷ của mình. Tất cả những gì mà thiên nhiên ban cho con người như không khí, đất nước, cây cối, sinh vật, tài nguyên thiên nhiên. .. đều cần phải được trân trọng giữ gìn, bảo vệ và phát triển. Nếu không, sẽ có ngày cạn kiệt, mất cân bằng sinh thái, và con người sẽ lãnh đủ, hoặc sẽ phải hứng chịu những sai lầm, tội lỗi mà người khác đã làm. Những gì mà Thiên Chúa ban cho con người như sự sống, sức khỏe, sắc đẹp, tình yêu, hạnh phúc, và cả tiền bạc, của cải, con cái. .. cũng phải quí mến, giữ gìn, bảo vệ, và phát triển lên. Nếu không vậy thì tất cả sẽ thui chột đi, mất mát đi, và trở nên tai họa cho mình và cho những người thân yêu.

C. NHỮNG ĐIỀU CẦN TRÁNH ĐỂ BẢO VỆ TÌNH YÊU

1. Phải rũ bỏ một quan niệm sai lầm về tình yêu: Nhiều người nghĩ rằng chỉ có tình yêu trước hôn nhân thôi, vì sau khi cưới nhau rồi thì chỉ còn là bổn phận. Họ quan niệm rằng: những lời lẽ tế nhị, lịch sự đối với bạn gái chỉ là "tán gái", những chăm sóc, chiều chuộng chỉ là "mánh lới", là miếng mồi để nhử người con gái vào bẫy thôi. Lừa được rồi, thì họ hớn hở để lộ ra ngay cái chân tướng của mình sau ngày cưới: "Thế là xong, bây giờ cô là của tôi, vào tay tôi rồi cô mới biết. ..". Như vậy cũng là đúng thôi đối với những thứ tình yêu vị kỷ và giả hiệu: "Hôn nhân là mồ chôn tình yêu vị kỷ, là chiếc nôi nuôi dưỡng tình yêu chân thành" Hay là "Tình chỉ đẹp khi còn dang dở, Đời hết vui khi đã trọn câu thề". Nhưng thực ra với hôn nhân, tình yêu chỉ mới bắt đầu, bắt đầu để tìm hiểu, để sống với nhau cho có hạnh phúc, để chia sẻ, thông cảm, nâng đỡ, khích lệ nhau trong suốt cuộc đời. Nếu cần người làm, bạn nên thuê một người ở giúp việc; cần nuôi con, bạn nên thuê một người vú em; cần có con, bạn nên xin một trẻ mồ côi. .. Nhưng để có hạnh phúc, bạn cần có một người vợ.

2. Đừng tạo ra những xung đột gây oán thù

- Đừng xúc phạm đến những người thân yêu của bạn mình : Trong đời sống chung, do nhiều sự khác biệt về tâm, sinh lý, về ảnh hưởng gia đình, giáo dục. .. nên chẳng tránh khỏi những xung đột. Có những xung đột cần thiết để củng cố thế đứng của nhau, để đấu tranh cho quyền lợi, cho lẽ phải. Có những xung đột làm họ hiểu nhau hơn, yêu nhau hơn. Nhưng cũng có những đụng chạm gây nên rạn nứt, giảm sút đi lòng kính trọng, tình yêu thương, và có khi gây nên hận thù đến suốt đời. Các nhà tâm lý học chia ra 4 loại xung đột:

- Loại dễ thương: vì yêu nên giận hờn, gây lộn, để sau đó yêu nhau hơn, làm hòa, chăm sóc, gắn bó với nhau hơn.

- Loại nội bộ: có giận hờn, nhưng chỉ hai người biết. Kéo dài ít ngày, sau đó làm hoà được vì những vấn đề không quan trọng. Loại này hơi nguy hiểm đấy.

- Loại bùng nổ: do sự phải chịu đựng lâu ngày không còn kềm chế được nữa. Không để ý gì đến danh dự, không biết xấu hổ là gì nữa. Sau đó giận nhau lâu ngày. Loại này rất nguy hiểm, nên tránh. Chỉ vì một cái lợi to lớn, thật to lớn thì mới phải dùng đến.

- Loại hận thù: do những mâu thuẫn quan trọng, nên có thể đánh giết nhau, hoặc hận thù suốt đời. Hãy coi chừng lúc nóng giận, bạn lôi cả cha mẹ, họ hàng người bạn mình ra mà rủa xả. Cũng coi chừng khi vội giận mất khôn mà bạn lại "xét lại" vấn đề tình yêu, ví dụ như: "Tại sao hồi đó tôi lại lấy nhầm ông. Người này người kia đến hỏi, thiếu gì! Sao lại đâm đầu vào nhà này? "

3. Đừng để thần Ma Men ngự trị cai quản gia đình : Ngày nay, rất nhiều gia đình đang lao đao khốn khổ vì sự say xỉn của các ông chồng. Lúc đầu thì uống vì bạn bè, vì muốn làm người lớn, vì muốn được đề cao. .. rồi sau đó thì thành thói quen, thành bệnh, rồi thành tật. Có khi uống rượu vì tương lai đen tối (chiến tranh, nghèo khổ. ..). có khi vì bất mãn với xã hội...

Nhưng vì lý do gì đi nữa, thì người uống rượu quá nhiều là người kể như hết hy vọng ở tương lai, chẳng còn gì để mà phấn đấu, chẳng còn yêu ai nữa để mà bám víu, mà chỉ còn nước chạy trốn thực tại thôi. Nên khi say xỉn, người uống rượu thường bộc lộ những mặc cảm, và những bất mãn với mọi người có cơ để bật nắp. Có khi cũng mượn rượu để đập phá, hành hung, chửi bới vợ con, cha mẹ. .. cho đã. Đó chính là những gia đình bất hạnh. Cây hạnh phúc vun trồng còn khó mọc lên nổi, huống hồ lại bầm dập, chém chẻ. .. thì kể như là đã đến đường cùng. Người vợ cũng nên tự vấn lương tâm về cung cách mình đã sống, đã thiếu sót với chồng để sửa chữa, thì may ra còn cứu vớt được. 4. Đừng bao giờ quên vợ là đàn bà, chồng là đàn ông. Lời khuyên xem ra thật ngớ ngẩn, nhưng lại thật thâm thuý. Đàn bàthì bao giờ cũng hay nói, rậm lời, cũng nhỏ mọn, chi tiết, hay buồn hay giận, thích quản lý, hay lấn lướt. ..

Còn cánh đàn ông thì hay độc tài, tính tình thô lỗ, cộc cằn, nóng nảy. .. Biết vậy để dễ thông cảm, nhường nhịn nhau đi. Bực quá thì tự bảo mình rằng: "Bọn đàn bà ấy mà! ", hoặc là "Tụi đàn ông ai mà chẳng thế! ". Ông nên ĐIẾC đi, bà nên ĐUI đi, thì mới có cơ sống lâu, sống khỏe được. Nhiều người thường nói: "Suy bụng ta ra bụng người". Câu nói ấy có phần đúng, nhưng cũng có những cái sai. Đúng, vì là con người, nên cũng có những nét chung chung căn bản giống nhau. Sai, là vì mỗi người trong những hoàn cảnh khác nhau, được giáo dục khác nhau, và nhất là tâm lý nam nữ khác nhau, nên có những sai biệt mà các tâm lý gia đã hệ thống thành những định luật.

D. LUẬT ƯU TIÊN

Bà Rút đã lấy ông Bột, vì cảm cái lòng tốt của ông. Nhưng Đa-vít lấy bà Bét-sa-bê làm vợ, lại chỉ vì lòng say mê cái nhan sắc của bà. Những ví dụ đó đã nói lên điều này:

- Nơi người NAM, THỂ XÁC là ưu tiên.

- Nơi người NỮ, TRÁI TIM là ưu tiên.

1. Giải thích: Khi nghĩ hay nhìn một người phụ nữ, thì hình ảnh đầu tiên xuất hiện trong ánh mắt hay trong tâm trí anh phải là một hình ảnh đẹp, có hình dung cân đối, nét mặt dịu dàng, điệu bộ duyên dáng. Anh sẽ chú trọng trước tiên đến cái đẹp thể xác trước đã, đó là điểm đầu tiên thu hút sự chú ý của anh. Tú Uyên trong Bích câu kỳ ngộ, chỉ gặp Giáng Kiều có một lần, rồi về ốm tương tư. Kim Trọng gặp Kiều có một lần trong lễ tảo mộ, mà lòng đã ngây ngất, đã phải lòng. Đối với người nữ, điều làm chị say mê không phải là cái đẹp, là thể xác, nhưng là trái tim, là tình yêu, là cái làm cho chị cảm nhận từ trong tâm hồn: sự âu yếm, chăm sóc, cảm thông, thương yêu trìu mến. .. và nhữn g vẻ đẹp tâm hồn: thấy anh đứng đắn, hiền lành, thấy anh có nghị lực, có lòng đạo đức, có hiếu với cha mẹ. .. Tình yêu của anh mang nặng tính thể chất, chiếm đoạt. Tình yêu của chị mang nặng tính lý tưởng và dâng hiến. Hai khuynh hướng khác nhau, hai đòi hỏi khác nhau, đã làm cho đôi bạn nghi ngờ và lầm lẫn thất vọng. Biết cái hay, cái dở của nhau, để cùng nhau bổ túc và xây dựng cuộc sống chung. Người xưa coi cặp vợ chồng hạnh phúc là "trai tài, gái sắc", cho nên "Gái mến vì tài, Trai yêu vì sắc".

2. Nguy hiểm cần tránh: - Các chị dễ bị mềm lòng khi bị chinh phục bởi những kẻ có ý đồ, dùng tình cảm hay ơn nghĩa, dùng cả đến lòng thương hại, để gây áp lực hoặc mủi lòng. Khi người nữ gặp hoạn nạn, cô đơn, bệnh tật. .. coi chừng những anh hùng rơm ra tay tế độ giúp đỡ, hoặc có hậu ý bằng một vài cử chỉ có vẻ ga-lăng, để dụ dỗ hoặc khuất phục sau đó. - Các anh thì dễ bị vấp ngã, sai phạm, có khi mất cả ý chí và sức tự chủ trước những thân xác khêu gợi. Hãy tỉnh táo để giữ gìn cho nhau, trước cũng như sau khi kết hôn. Các anh cũng phải đề phòng, kẻo bị "mỹ nhân kế" mà mắc bẫy, khi ham vui, khi nhẹ dạ, mà phải sống với người mình không yêu hay chỉ có cái vỏ, cái mã bề ngoài. Người xưa nói: "tốt gỗ hơn tốt nước sơn". Trong lịch sử đã để lại cho ta biết bao nhiêu là những tấm gương của các vị vua chúa, đã vì ham sắc mà mất cả công danh sự nghiệp, làm điêu tàn cả đất nước.

3. Việc cần làm ngay: - Phái nữ phải là phái đẹp: Bạn cần giữ gìn và chăm sóc cái đẹp mà Chúa ban cho mình. Không biết làm đẹp, bạn sẽ chẳng kiếm được chồng. Không biết làm đẹp, thì dù có chồng rồi, bạn cũng chẳng giữ được chồng. Đẹp là ưu tiên của người nữ, bạn chỉ có thể thắng phái nam về phương diện này thôi. Trước cái đẹp, bạn thành phái mạnh, và phái mạnh trở thành phái yếu.

- Bạn nam muốn được phái nữ lưu ý, muốn được phái nữ chấm, thì cần có tài, có đức, có năng lực, có tư cách. .. Bạn có thể dùng sức mạnh để cưới vợ, có thể dùng tiền để kiếm người yêu. .. nhưng chẳng bao giờ bạn được hạnh phúc, nếu bạn không làm cho người nữ nể phục và kính trọng, nghĩa là đi vào con tim của họ.

- Khi lập gia đình rồi, cũng như mãi cho đến chết, lúc nào cũng phải trau dồi thân xác: trang điểm, ăn mặc sạch sẽ. .. cho mình, cho con cái, lo cho cả chồng và tổ ấm của mình nữa, lúc nào cũng gọn gàng, ngăn nắp, trật tự, sạch sẽ. .. để anh chẳng tìm thấy bất cứ nơi đâu ấm áp, yêu thương hơn chính trong nhà mình.

- Các anh luôn phải đối xử tế nhị, lịch sự, trọng kính đối với các chị, vì đó là dấu hiệu của một lòng bác ái chân thành. Càng cho đi, các anh sẽ lại càng được nhận lãnh. Vào dịp kỷ niệm 10 năm ngày cưới, chị đã chuẩn bị từ lâu, để làm một bữa tiệc nho nhỏ thân mật, mời thêm một vài người bạn thân. Trong khi chờ đợi, họ mang bàn cờ ra để giết thì giờ. Khi cỗ đã xong, chị muốn ra mắt trong món ăn đặc sản nóng sốt, nhưng chồng và bạn bè đang say mê trong trận đấu. Thế rồi nửa giờ trôi qua, khi đã ngã ngũ thắng bại, họ trở lại, thì thấy bàn tiệc đã lạnh tanh, nguội ngắt. Nhưng tệ hại hơn cả, là họ không thấy chị đâu. Đi tìm khắp nơi, họ thấy chị bế con sang bên nhà hàng xóm, ràn rụa nước mắt. Anh xin lỗi thì chị trách rằng: "Anh thích bạn hơn thích em, anh mê cờ hơn mê em, và anh chẳng còn yêu em nữa. ..". Thế là đổ bể tất cả! Bạn bè mất hứng, người nào âm thầm rút về nhà người nấy, và anh giận chị vì làm anh mất mặt với bạn bè, còn chị giận anh vì không yêu chị nên chẳng thèm để ý đến thịnh tình của chị đối với anh. Vậy ai có lỗi? Giải quyết cách nào đây?

E. LUẬT PHÂN CÁCH:

Bạn cần nên nhớ điều này: Đàn ông không phải là đàn bà, đàn bà không phải là đàn ông. Trái tim của người đàn ông không yêu một kiểu, một cách như trái tim của đàn bà đâu. Trái tim của người phụ nữ chỉ có một ngăn, còn trái tim của người đàn ông thì có nhiều ngăn lắm. Trái tim của chị thì cũng giống như cái tủ áo của chị, chỉ có một ngăn, ai vào thì nhìn thấy hết những gì treo trong đó. Trái tim của anh thì giống như cái tủ bán thuốc bắc của ông thày lang, có vô vàn vô số hộc, kéo cái này ra thì lại đóng cái khác vào.

1. Giải thích: Cứ nhìn xem một cô gái mới yêu, ta thấy trái tim cô không có phân cách, mà chỉ có một đối tượng, vì người cô yêu đã chiếm hết trái tim cô, cô chỉ có thể yêu một người mà thôi. Mối tình lớn lao ấy xâm chiếm hoàn toàn con người và cuộc sống của cô: chỉ nghĩ đến anh, mơ thấy anh, mộng cũng thấy anh. .. và mọi cái khác đều bị gạt ra ngoài. Nếu sau này khi lập gia đình rồi, mà cô không còn yêu anh nữa, thì lập tức có một đối tượng khác lấp đầy chỗ trống ngay, ví dụ: một người tình khác, hoặc con cái, hoặc một công việc hay một lý tưởng nào đó sẽ chiếm ngự hoàn toàn, và anh chẳng còn một tý gì nữa cả. Có thể anh chỉ còn chiếm được cái xác không hồn của cô thôi. Đặc điểm của cô là: một trái tim và một tình yêu. Trong khi đó, trái tim của anh lại có rất nhiều ngăn, ngăn này hoàn toàn phân cách với ngăn kia, nó như một mêâcung, mà các chị không sao hiểu nổi.Ví dụ: ngăn một để dành cho chị, anh yêu chị hết tình khi về bên chị trong mái ấm. Ngăn hai dành cho công việc, nghề nghiệp. Khi ra khỏi nhà đề đến sở làm, anh làm việc hết mình và chẳng còn nhớ gì đến chị nữa. Công danh sự nghiệp đối với anh là rất quan trọng, nên chị đừng tìm cách chi phối. Ngăn ba dành cho những say mê lý tưởng, lúc nào nó cũng kè kè bên anh, khiến chị có cảm tưởng rằng anh bị bỏ bùa mê, bị hút hồn. ..Ngăn bốn dành cho vui chơi giải trí, nghỉ ngơi, để giúp anh lấy lại bình tĩnh, vui tươi sau những vất vả toan tính. ..

2. Nguy hiểm cần đề phòng: - Trước khi để ai lọt vào trái tim, chị cần tỉnh táo, suy nghĩ, dò xét, thăm dò, bàn hỏi, kẻo gặp phải hạng sở khanh thì khốn. Biết đâu chị cũng chỉ chiếm một cái ngăn nhỏ xíu trong một trái tim với hàng chục cô gái khác, mà chẳng ai biết ai cả. - Chị đừng quá ngây thơ tin tưởng và chờ đợi vào khách xem hoa. Họ đang đi chợ tết, thấy hoa nào cũng thơm cũng đẹp cũng thích, cũng muốn mua, nhưng tiền thì ít, nên họ chỉ mua một bông thôi. Có khi họ trở lại, và có khi họ chẳng bao giờ về với chị nữa đâu. Chợ đông người mà! - Khi có gia đình rồi, chị cũng phải tỉnh táo, đừng quá chủ quan. "Tin mà ngờ": để phát hiện kịp thời những mối tình, những đam mê bất chính. Trời ban cho các chị có giác quan thứ sáu, để đánh hơi cho nhanh. Ghen tương nghi kỵ vô lý, thì chỉ đẩy anh xa mình, mà đem chồng mình tặng không cho người khác đấy thôi.

3. Áp dụng trong cuộc sống:

- Thế giới của chị là căn nhà, là tổ ấm, trong đó chị là nội tướng, và chị hy sinh tất cả: cha mẹ, bạn bè, công danh sự nghiệp. .. vì những người thân yêu trong căn nhà đó. Nhưng chị cũng đừng nhốt anh lại với mình, cấm cản hay quản lý công việc của anh. Thế giới của anh là vũ trụ bao la hơn căn nhà. Tốt hơn hết, chị hãy khích lệ anh, và nếu có thể, hãy giúp đỡ, sát cánh anh bên mọi công việc. Không phải với tư cách một người công an, nhưng với tư cách một trợ lý, để khích lệ và giúp đỡ anh trên bước đường công danh sự nghiệp. Đừng để anh đơn côi, lạc lõng, một mình phấn đấu.

- Anh cũng đừng quá đam mê với nghề nghiệp, danh vọng, tiền bạc, mà để quên mất người bạn đời của mình. Vì có giàu sang, chức tước, màø không có hạnh phúc, thì ích lợi gì cho anh? Có nhiều người mê mải làm ăn, để mang nhiều tiền bạc về cho gia đình. Nhưng họ quên rằng: cái mà người vợ cần chính là tình yêu, là sự quan tâm chăm sóc, hơn là cần tiền bạc.

- Trong cách vui chơi giải trí, anh cũng phải chọn lựa những gì có ích cho thể xác và tinh thần, đừng lao đầu vào những thú vui nguy hiểm và bất chính.

- Rượu chè dễ đưa đến trai gái. Khi đã say sưa, con người mất tự chủ sáng suốt, bản năng thấp hèn có dịp vùng lên: tửu cuồng, tửu sắc, tửu nhập ngôn xuất, tửu trì nhục lâm. ..

- Cờ bạc cũng là những dịp kề cận, gần gũi, đưa đến những quan hệ bất chính, phung phí tài sản. ..

- Xì ke, ma tuý tàn phá và huỷ diệt nhân cách, thân thế. .. lại trong nhóm nguy cơ cao nhiễm HIV, tác hại cho cả gia đình, nòi giống. .. Người ta thường nói: "Vô tri bất mộ". Không biết thì không yêu, nhưng nhiều khi nghĩ cũng tức cười: có nhiều anh chị yêu nhau mà chẳng hiểu biết gì về nhau cả. Yêu như thế thì mau nhàm mau chán, mà "yêu nhau lắm thì cắn nhau đau". Bao nhiêu gia đình tan vỡ ngay trong những ngày đầu của cuộc sống chung, hoặc phải sống bên nhau, nhưng lại "ngàn trùng xa cách", cũng vì không biết tâm lý về sự khác biệt.

F. LUẬT BẤT ĐỒNG CẢM

Những phản ứng, cảm xúc, xung động tình cảm giữa nam và nữ thường không đồng đều, không giống nhau. Ví dụ: trước khi thành hôn, chị đã có lần yêu tha thiết một người khác, nhưng mối tình ấy đã chấm dứt, và chị cũng đã cho anh biết chuyện đó. Một hôm về nhà, anh gặp chị đang ngồi nói chuyện với người ấy. Thế là anh đùng đùng nổi giận, không thèm nói một lời, mà vào ngay trong phòng sập cửa lại. Sau đó anh ra khỏi nhà, đến mãi gần sáng mới trở về nhà trong tình trạng lảo đảo say khướt. Nhưng hôm sau nghĩ lại, anh đã vội vã tìm chị để xin lỗi. .. Ngược lại, một lần khác, chị gặp anh đang vui câu chuyện với một người bạn gái cùng sở mà cũng có lần đã là tình địch của chị. Vừa gặp, chị hơi giật mình, nhưng lại trấn tĩnh được ngay, và lại còn vồn vã mời chào, nước non tiếp đãi ân cần, nên anh ngây thơ cứ ngồi tán dóc mãi, lại còn cười đùa thỏa thích. Lúc tiễn cô bạn về rồi, anh tưởng cơm nước đã sẵn sàng, nhưng chờ mãi mà chẳng thấy chị đâu. Bếp núc thì lạnh ngắt, và khi vào buồng mới thấy chị nằm khóc. An ủi, phân trần mãi, chị mới nguôi ngoai. Nhưng sau đó thỉnh thoảng chị lại hoạnh họe từng lời anh nói mà chị nằm nghe không bỏ sót. Rồi mấy tháng sau, khi anh có việc và diện bộ đồ đẹp nhất sắp sửa ra đi thì chị nói mỉa: "Diện đồ đẹp đi đâu đó, lại đi với con đĩ đó hả? " làm anh điếng hồn. Ví dụ đó cho ta thấy cách phản ứng khác lạ giữa nam và nữ trong cùng một sự việc:

- Người NAM cảm xúc nhanh, mạnh, nhưng mau tàn.

- Người NỮ cảm xúc chậm, nhưng âm ỉ và dài lâu.

1. Giải thích: Trong phạm vi tình cảm, người phụ nữ như trái bom nổ chậm, hoặc như một đầu máy xe lửa, phải từ từ chuyển bánh, tốc độ tăng dần, và muốn dừng lại thì phải có thời gian. Người ta cũng còn ví người nam như ngọn lửa rơm, bùng cháy dữ dội, sau đó tắt đi và hết. Còn người nữ thì như cái bếp than, muốn nó cháy thì phải mồi, phải thổi, phải quạt, sau đó nóng dữ dội, và phải lâu lắm mới tàn được. Trong đống tro tàn cũng còn âm ỉ sức nóng, có giấy vụn hay rơm rác bay vào là lại bùng cháy lên ngay. Khi chị có đứa con mới chết, lúc đầu xem ra bình tĩnh can đảm, sau đó cả tuần cả tháng mới thấy thấm thía, buồn khổ thất vọng, và có khi nhiều năm sau mới nguôi ngoai. .. Đối với chị, những lý lẽ như: còn trẻ, còn đẻ, sợ nuôi không hết. .. xem ra chẳng có nghĩa lý gì. Đức Maria cũng cùng một tâm trạng: "Còn Maria thì giữ kỹ mọi điều ấy và hằng suy đi nghĩ lại trong lòng" (Luca 2, 19).

2. Nguy hiểm cần đề phòng:

- Vì cảm xúc của chị dài lâu như thế, nên chuyện bé dễ xé ra to, nhỏ dễ biến thành lớn, nên các anh cần nhẹ nhàng, tế nhị, kiên nhẫn. Đừng vô tình cung cấp thêm chất liệu cho chị đau khổ. Chị có thể tha thứ, chứ không bao giờ quên đâu.

- Còn khi các anh giận hờn nóng nảy, dễ mất khôn, các chị phải tránh đi, để lúc nguội tàn thì chị hãy phân tích phải trái, mới có lợi hơn: " Chồng giận thì vợ bớt lời, Cơm sôi nhỏ lửa muôn đời không khê".

3. Áp dụng trong cuộc sống:

- Trước khi bước tới hôn nhân, các anh có thể bị những "cú sét ái tình", chứ các chị thì còn phải chờ đợi có thời gian để được chinh phục. Nhưng khi đã "cảm" rồi, thì tình yêu của các chị rất sâu và mãnh liệt. Các anh hãy biết kiên nhẫn chờ đợi, đừng bắt các chị trả lời ngay lập tức rằng: có hay không. Đừng bao giờ ra tối hậu thư cho các chị, trước một quyết định quan trọng.

- Sau khi thành hôn, định luật này cũng áp dụng cho những quan hệ vợ chồng, để có sự hoà hợp và hạnh phúc lâu bền.

- Nhờ những cảm xúc lâu dài, bền bỉ, người phụ nữ dễ cảm nhận được những ân huệ mà người khác làm cho mình, là người nhạy cảm trước những cử chỉ tốt đẹp, nhưng cũng dễ đau đớn trước những xúc phạm, coi thường của kẻ khác.

G. LUẬT CHI TIẾT - Câu chuyện trong sách Samuen một nói về hai vợ chồng Nabal và Abigail ở Carmel. Đa-vít trong lúc chạy trốn vua Sao-lô, đã sai người đến xin ông Nabal giúp đỡ. Nabal đã không cho, lại còn xử tệ với sứ giả. Đa-vít đem quân đi báo thù. Nhờ bà vợ khôn ngoan và chi tiết, đã cứu nạn được cho cả gia đình (1S. ..., 25).

- Đức Maria ơ ûtiệc cưới Cana, đã nhìn thấy cái thiếu sót mà chủ nhà không thấy: họ hết rượu rồi (Gio-an 2, 4).

- Trong cuộc Thương Khó, một chị phụ nữ lấy tấm khăn lau mặt cho Chúa.

- Trong phép lạ hoá bánh ra nhiều, có một bà mẹ gói sẵn cho đứa con trai được 5 chiếc bánh và 2 con cá (Gio-an 6, 9). Những sự việc trên cho ta thấy rằng về sự khác biệt tâm lý giữa nam và nữ, mà các nhà tâm lý gọi là Luật Chi Tiết: - Người NỮ chú ý đến những chi tiết nhỏ. - Người NAM lưu tâm đến những điều chính yếu.

1. Giải thích: Thượng Đế khi trao cho con người những nhiệm vụ khác nhau, thì đồng thời cũng ban cho họ những khả năng thích hợp. Người đàn ông là cột trụ của gia đình, và môi trường hoạt động của họ là xã hội, nên phải có cái nhìn bao quát rộng rãi. Họ nhận định bằng lý trí, mọi tín hiệu qua tai nghe mắt thấy đều phải đến bộ óc để xử lý, và họ chỉ giữ lại những gì cốt cán, mà bỏ qua những gì phụ thuộc. Trái lại, người phụ nữ có môi trường sinh hoạt là gia đình, và phải đảm nhận những công việc làm vợ và làm mẹ. Việc chăm sóc và nuôi dưỡng con cái đòi hỏi bao nhiêu là sự cần cù và tỉ mỉ. Việc đi chợ, chi tiêu, tính toán, mua bán, chế biến, dọn dẹp thức ăn quanh năm suốt tháng, đòi hỏi bao nhiêu chi tiết tinh vi để có được một bát canh ngon, một căn nhà đẹp.

- Chị chú ý đến những cái nhỏ nhặt trong đời sống của anh, trong khi anh quên bẵng đi cả những biến cố quan trọng trong đời sống của anh, của chị, và của chung cả hai người.

- Nhờ cái giác quan ấy, chị biến cuộc đời anh thành thơ mộng: lo cho anh ly nước khi anh mệt, dọn sẵn cho anh một bộ đồ tốt để đi dự lễ. ..

2. Nguy hiểm cần đề phòng: Sự sai biệt về tâm lý này là nguyên do của nhiều đau khổ, nhưng nếu biết quên mình nghĩ đến bạn, thì đó cũng là cửa đi vào hạnh phúc.

- Vì quá để tâm vào các chi tiết, đến những cái nhỏ mọn, nên chị không nhìn ra những ý đồ to lớn của chồng. Có khi chị ngăn cản và huỷ hoại những công việc mà chị không nhìn ngay ra những lợi lộc cụ thể. Muốn bắt con cá, thì phải mất con tép. Nhưng chị quá lo đến con tép nên chẳng có con cá để ăn. Nhiều khi chị làm hỏng đại sự và làm mất mặt chồng, vì những chuyện nhỏ mọn không đâu. Một người đàn bà khéo léo có thể đem lại sự yêu quí của mọi người chung quanh đối với gia đình mình. Nhưng cũng có thể chỉ vì một người có đầu óc nhỏ mọn ty tiện, mà cả nhà bị mọi người xa lánh.

- Vì không để ý đến những điều phụ thuộc, chi tiết, nên các ông cũng dễ thất bại trong công việc. Vì ưa những cái lớn lao, có khi là viển vông hoang đường, khoe khoang khoác lác, ăn to nói lớn, thích làm ra vẻ quan trọng, nên các ông cũng hay hứng chí, hoặc bị kẻ xấu lợi dụng kích thích tính phô trương để tiêu xài phung phí. Lúc này thì cần nhờ các chị mạnh tay cầm cương lại, kẻo chồng thất bại.

3. Áp dụng vào cuộc sống:

- Trong tình yêu, cho đi là lãnh nhận. Càng cho đi nhiều, thì càng nhận được nhiều: "Hòn đất ném đi, hòn chì ném lại", hoặc là "Ai đong đấu nào thì sẽ được đong trả lại bằng đấu ấy". Chị hãy dùng cặp mắt tinh tế của mình để chăm sóc những cái mà vì bận rộn, vì tương lai gia đình, chẳng bao giờ anh nghĩ tới: y phục, áo quần, giày dép, hỏi han, chăm sóc sức khoẻ cho anh. Trái lại, anh cũng hãy có đầu óc tinh tế để nghĩ ra và làm muôn vàn những việc nhỏ mọn để giúp đỡ chị: lau cái bàn, nhặt mớ rau, đốt bếp lò. .. Đi đâu về, anh nhớ dúi cho chị một món quà nhỏ. Đừng quên những ngày lễ của chị: ngày sinh, ngày bổn mạng, ngày cưới. ..

- Hãy chứng tỏ tình yêu của mình đối với vợ bằng những cử chỉ cụ thể: một lời khen đúng lúc, một tiếng cám ơn, một lời xin lỗi khi về trễ, và thỉnh thoảng, một nụ hôn. Anh đừng tưởng rằng: cứ hy sinh đầu tắt mặt tối cho gia đình, cứ đem về thật nhiều của, đưa cho chị thật nhiều tiền là chứng tỏ được tình yêu đâu. Nếu không cụ thể bằng những việc làm nhỏ bé nhưng thiết thân với chị, thì chị cũng chẳng nhận ra được tình yêu của anh đâu.

Muốn sống và tồn tại, ngay cả loài vật cũng phải có những hiểu biết sơ đẳng màcha mẹ truyền đạt cho con: học săn mồi, học rình mồi, học giết mồi, học bay, học lượn, học tìm phương hướng. .. Con người thì học từ những cái tầm thường như: học ăn, học nói, học gói, học mở. .. rồi học đến những nghề nghiệp chuyên môn (máy móc, may vá, dạy học. ..) thì phải có lớp, có trường, có thầy. ..và nhiều khi phải học hết cả đời. Có học để kiếm tiền, kiếm của nuôi sống. .. nhưng để sống trong tình yêu và hạnh phúc, thì nào đã mấy ai lưu tâm, và có mấy trường lớp để lo việc ấy? A. Kiến thức về sự khác biệt trong phát triển tâm sinh lý tự nhiên giữa Nam và Nữ

1. Tuổi thơ ấu (Nam từ nhỏ đến 15 tuổi, Nữ từ nhỏ đến 12 tuổi): Đây là tuổi của các thiên thần không cánh. Chúng sống hồn nhiên, vô tư, thoải mái. Chưa có ý thức gì về đời sống tình cảm, phái tính.

2. Tuổi dậy thì (Nam từ 15 đến 25 tuổi, Nữ từ 12 đến 18 tuổi): Phát triển rất mau lẹ về cơ thể, thay đổi nhiều về tính tình, tâm lý. Mất cân bằng về thân xác nên dễ đâm ra e lệ, vụng về, xấu hổ, nhất là khi phải xuất hiện trước đám đông. Thích được nổi, được đề cao, muốn làm người lớn. Con trai hay nổi loạn, phá phách, dễ mắc nhiều tật xấu, nhưng cũng là thời kỳ học và làm được muôn vàn điều tốt. Con gái thì hay hờn dỗi, buồn chán vu vơ, dễ tự ái, dễ chán đời, có khi tự tử chỉ vì một lời trách mắng nhẹ nhàng. Nhà tâm lý học gọi là tuổi tội lỗi, tuổi nổi loạn, mà đỉnh cao là 15 đến 17 tuổi. Sau đó dần dần lắng dịu và trở về phát triển bình thường. Đến tuổi 18 thì phát triển đầy đủ về Nữ tính: nhu mì, duyên dáng, xinh đẹp, dễ thương. Biết yêu thương chân thành và tha thiết. Đến 21 tuổi thì phát triển toàn diện về tinh thần và thể xác. Thời kỳ này kéo dài tới 30-32 tuổi, thuận tiện cho việc lập gia đình và sinh con. Nam giới thì sự phát triển tối đa đến 28 tuổi. Có thể 17-18 tuổi đã biết yêu,nhưng chỉ hời hợt, mau chán, dễ quên, dễ có những đòi hỏi thể xác mạnh mẽ, nhưng dễ coi thường và vô trách nhiệm. Coi chừng khi các cô thiếu nữ tin tưởng vào tình yêu của các cậu trai dưới 28 tuổi.

3. Tuổi trưởng thành (Nam 28-45 tuổi, Nữ 21-32 tuổi): - Ở người nữ: Đây là thời kỳ huy hoàng nhất về cả sắc đẹp, sức khoẻ và tinh thần, rất thuận tiện cho việc đi đến hôn nhân. Nếu lập gia đình và sinh con, thì nhờ các tuyến nội tiết, sức khoẻ và sắc đẹp sẽ được bảo vệ. Người xưa nói: "Gái một con trông mòn con mắt". Có khi tươi trẻ khoẻ mạnh hơn cả con gái. Nếu quá 30 mà chưa sinh con, thì việc sinh nở có phần khó khăn, vì sự chai cứng của các cơ quan liên hệ. - Ở người nam: Đây là tuổi sung mãn, chững chạc, mọi phương diện đã ổn định về tính tình cũng như thể xác, nên dễ tự tin, thành công trong sự nghiệp. Nếu có con, thì đứa con cũng được thừa hưởng những cái tốt đẹp của người cha.

4. Thời kỳ đứng tuổi (Nam 50 tuổi –già, Nữ 35-55 tuổi): Ở những người nữ khoẻ mạnh, lập gia đình rồi, thì sẽ có giai đoạn hồi xuân vào khoảng 40-55 tuổi (mà những người bệnh, yếu, không lập gia đình sẽ không có). Tới tuổi này thì buồng trứng ngưng hoạt động (tắt kinh, mãn kinh). Cơ thể người phụ nữ có nhiều thay đổi, nhất là cảm thấy tươi trẻ, hưng phấn, đòi hỏi còn hơn thời con gái. Họ như mang tâm trạng níu kéo thời gian, nuối tiếc tuổi thanh xuân, sợ già, sợ cơ thể tàn tạ, suy nhược. Đây là một món quà mà Thượng Đế ban cho người phụ nữ, sau bao nhiêu vất vả của cuộc đời, và làm cho cuộc sống thêm vui tươi hạnh phúc. Khi không còn khả năng sinh nở, người phụ nữ chấm dứt tuổi xuân, chấm dứt tình yêu theo khía cạnh tình dục, và chỉ còn tình yêu tinh thần thuần tuý. Đây cũng là một trở ngại, một thiệt thòi cho phái nữ trong việc bảo vệ hạnh phúc gia đình. Chị em cần biết để khắc phục. Nơi người Nam, không có giai đoạn Hồi xuân, vì nó sẽ kéo dài cho tới lúc họ còn sức khỏe. Vì thế, vợ chồng cần phải hiểu nhau mới mong thuận buồm xuôi gió. ..

BẠN CÓ BIẾT? CÁCH SỬ DỤNG DẦU THƠM VÀ NƯỚC HOA

1. Dầu thơm có nhiều loại: loại cho nữ, loại cho nam, loại xịt phòng. .. Bạn cần dùng cho đúng kẻo lộn đấy!

2. Bạn nam có thể không cần đến, vì thân thể sạch sẽ, áo quần thơm tho. .. là được rồi. Nếu muốn điệu thì dùng rất nhẹ, hoặc dùng xà phòng thơm loại tốt là được. Dùng dầu thơm quá đô một tí, người ta lại tưởng bạn là nữ giới đấy! !!

3. Đừng xịt hay bôi vào áo quần, kẻo làm ố vải. Hãy xịt vào lòng bàn tay, rồi xoa lên cổ, phía sau hai tai, hoặc xoa vào hai cổ tay là êm rồi.

4. Khi mới dùng thì hãy dùng thử đã, và khi thấy loại dầu thơm nào bạn ưng ý, thì xài mãi một loại ấy thôi, đừng thay đổi nhiều. Có thế mới gây được ấn tượng, và là mùi đặc trưng của riêng bạn.

5. Người Mập: phải dùng loại dịu, nhẹ.

6. Người Ốm: có thể dùng loại mạnh hơn.

7. Trời nóng, đến nơi đông người: chỉ cần thoang thoảng, nhè nhẹ.

8. Khi về đêm, trời lạnh: có thể mạnh tay hơn.

9. Coi chừng bạn đừng tắm một loại xà bông quá thơm, áo quần lại mang một mùi bột giặt, keo xịt tóc lại thơm một kiểu, rồi lại thêm nước hoa. .. thế là bạn sẽ trở thành một thứ "rừng hương khủng khiếp" rồi đấy! !! 10. Không có thứ dầu thơm nào quý giá hơn là một thân thể vệ sinh, sạch sẽ, khỏe mạnh, và một bộ đồ giặt ủi thẳng, thơm, phù hợp với vóc dáng của bạn. ..

NHỮNG DẠNG GIA ĐÌNH BẤT HẠNH TRONG HÔN NHÂN:

1. Do chồng hay vợ mắc phải những tật xấu, ví dụ: người chồng mê tứ đổ tường, ăn nhậu, phung phá, cộc cằn, vũ phu. .. hoặc người vợ lăng loàn, dữ tợn, thiếu đảm đang, thích ăn quà, hay bài bạc, xa hoa xài phí, ghen tương vô lối. .. làm mất danh dự chồng con.

2. Do vợ chồng xung khắc tính tình: chỉ muốn làm ngược ý nhau, hành hạ nhau cho bõ ghét. Nếu chồng muốn gì thì người vợ phải nói ngược lại, ắt sẽ được như ý. Đàn bà thường thù chồng cách tiêu cực như vậy để nói lên quyền hành của mình, để tỏ lòng thù ghét, để chứng tỏ rằng "tôi không yêu anh". Đàn ông khi thù vợ thì ruồng rẫy hoặc đi lại với người phụ nữ khác.

3. Chồng có tính hào hoa, máu dê, hảo ngọt, nên thích lăng nhăng bất kể danh dự. Có khi lôi thôi với cả kẻ ăn người ở trong nhà. Có tý gì của cải, tiền bạc, cũng dành hết cho người khác, đi đâu cũng vợ nọ con kia, gây khốn khổ cho vợ con.

4. Gia đình bất hoà vì không hoà hợp sinh lý: Đây là nguyên nhân sâu kín nhất, đau thương nhất. Có khi chỉ một bên thoả mãn, một bên phải chịu đựng. Có khi chồng bất lực, thô bạo, thiếu tế nhị, thiếu nghệ thuật. .. làm cho vợ nên lãnh cảm.Có khi do thiếu hiểu biết nên vợ cự tuyệt, cấm vận, để chồng bực dọc mà đâm ra rượu chè, bất mãn, nóng nảy, quậy phá. Có khi do bệnh tật nên gây nên đau đớn, và vì vậy né tránh sinh hoạt vợ chồng.

5. Bất hoà vì nghèo túng, thiếu thốn: Vì thất nghiệp, vì mất muà, vì đông con, vì thiếu lo liệu, từ đó sinh ra lo lắng, cằn nhằn, bất an. Những nhu cầu cần thiết cũng không có, con cái thất học, thua kém bạn bè, nợ nần chồng chất bị thiên hạ kêu réo, nhà cửa chật chội, xã hội coi rẻ. "Cái nghèo vào cửa trước, tình yêu ra cửa sau".

6. Bất hoà do người ngoài đem lại: ví dụ như bố mẹ, anh chị em chồng khe khắt. Ông chồng không có bản lĩnh, chỉ biết nghe theo mẹ, theo người khác, chứ không biết nâng đỡ vợ mình. Hoặc phải ở rể trong những gia đình khe khắt. Hoặc do một bên cung phụng, giúp đỡ cha mẹ, anh chị em mình, mà làm hao tổn ngân quỹ, hoặc không có sự đồng ý của bên kia. Có khi nhẹ dạ bị bạn bè xúi bẩy hùn hạp làm ăn, bán nhà mua đất. .. mà không có sự thoả thuận của cả hai vợ chồng.

7. Vì phải sống chung trong một đại gia đình: không phân biệt rõ ràng cái chung và cái riêng. Mọi sự đều bị chi phối, dòm ngó. Có khi ở chung vì bị bố mẹ bắt buộc, có khi vì sợ tốn kém, có khi vì ông chồng thiếu ý chí tự lập mà chỉ muốn dựa dẫm. Vợ chồng không được tự do độc lập. Không có cuộc sống riêng tư.

A. Hạnh phúc là niềm mơ ước, là khát vọng của con người muôn thuở Hạnh phúc là nhu cầu cần thiết và cao đẹp của con người, nhưng cũng là bất hạnh khi không tìm được, hoặc là tìm sai (tưởng rằng của cải, danh vọng. .. là hạnh phúc), hoặc đã tìm được rồi nhưng lại đánh mất. Có nhiều quan niệm khác nhau về hạnh phúc:

1. Làm gì có hạnh phúc?

– Đời là bể khổ, là thung lũng nước mắt, là nơi đoạ đày trầm luân, mỗi người đều có thánh giá, là ảo ảnh suốt đời đi tìm kiếm nhưng chẳng bao giờ nắm được.

2. Có một thứ hạnh phúc cho con người mà họ phải vất vả tìm kiếm và chinh phục. Không tìm được một thứ hạnh phúc trọn vẹn, một thứ địa đàng đã mất, hay tìm được một thiên đàng trần gian, nhưng vẫn có những hạnh phúc thực trong tầm tay của mọi người. Nhân loại đi tìm hạnh phúc, cũng giống như những đoàn người lam lũ vượt sông suối núi đồi để đi tìm vàng. Họ không tìm được vàng khối, nhưng cũng tìm được những bụi vàng, mạt vàng: vàng khối thực sự chỉ có ở trên thiên đàng.

3. Không nên ảo tưởng, đồng hoá hạnh phúc với những cái có bóng dáng, hoặc chỉ là điều kiện đưa đến hạnh phúc như: tiền tài, danh vọng, uy quyền, hoặc những thành đạt trên đời, vì: "Càng cao danh vọng càng dày gian lao". Càng những tài tử, nghệ sĩ, vĩ nhân. .. lại càng dễ thất bại trong đời sống hôn nhân, như: Socrate, như Lincoln, như Tolstoi. ..

B. Hạnh phúc của Hôn nhân

1. Đó là hạnh phúc tình yêu của những kẻ đang yêu nhau say đắm, và đang sắp bước vào hôn nhân.

2. Đó là hạnh phúc của những cặp vợ chồng trẻ mới cưới nhau, được sống bên nhau sau bao nhiêu mơ ước.

3. Đó là hạnh phúc của những cặp vợ chồng sống thuận thảo, hoà hợp, nhường nhịn, cùng nhau chia ngọt sẻ bùi trong suốt cuộc đời. Có thể họ vừa có tiền tài, sự nghiệp, danh vọng. .. Con cái khoẻ mạnh, thông minh, ngoan ngoãn, hiếu thảo, thành đạt. .. đem lại vẻ vang cho cha mẹ, dòng tộc.

C. Bất hạnh trong Hôn nhân : Theo một bản thống kê, thì có đến 90% những gia đình rơi vào sự bất hạnh: hoặc chỉû được một ít hạnh phúc, nhưng phải trả giá với quá nhiều đau khổ, hoặc cuộc sống là một chuỗi dài những đau khổ, và càng ngày càng lên cao mãi. Những gia đình này thuộc những dạng sau:

1. Hôn nhân không tình yêu: Họ lấy nhau không phải vì tình yêu, nhưng vì những lý do khác, ví dụ như:

- Vì sự ép buộc của cha mẹ: "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy". - Vì những nguyên nhân phụ thuộc: tiền bạc, nhà cửa, ruộng nương, gia tài, trừ nợ nần, ơn nghĩa. .. - Vì nhu cầu của đại gia đình: cần người săn sóc bố mẹ già, cần người làm việc nặng nhọc, cần con cháu nối dõi tông đường, cưới chạy tang. .. - Hoặc vì đã lỡ lầm nên đành chịu. - Hoặc vì thấy người ta cùng tuổi cùng lớp đã lấy chồng lấy vợ, nên không lẽ mình ế sao? - Hoặc tìm cách thoát ly ra khỏi tình cảnh dì ghẻ con chồng, hay bố mẹ hà khắc, nghèo túng. .. - Hoặc để trả thù. ..

2. Sau khi cưới, mới phát hiện những khác biệt về mặt tâm lý, tính tình, quan điểm, sở thích, kiến thức, đạo đức. .. do sự lựa chọn vội vã, hoặc bị ngộ nhận, hoặc do sự dối gạt của đương sự, của gia đình, của mai mối. Coi chừng khi đi kết hôn với những người ở xa, không hề quen biết. Có khi sau khi cưới, mới biết người bạn mình có khuyết tật: không sinh nở bình thường được, không quan hệ vợ chồng được, có những bệnh nguy hiểm như tâm thần, giang mai, động kinh, phong cùi, lậu, nghiện ngập, xì ke.

3. Vợ chồng không còn yêu nhau: vì không biết giữ gìn, vun xới cho tình yêu, nên sau vài tháng vài năm mà tình yêu đã lụi tàn. Trường hợp những gia đình kết hôn quá sớm, vợ chồng kiểu con nít, kiểu búp bê. .. mau thèm nhưng mau chán, chưa biết tự chủ, chưa có trách nhiệm. Cứ ảo tưởng rằng lập gia đình là tự nhiên có hạnh phúc mà chẳng mất công vun trồng. Nhưng sau đó cứ phải sống với nhau vì con cái, vì danh dự, vì đạo đức ràng buộc. .. thôi đành chịu đựng nhau cho qua hết kiếp người vậy. ..

CÁCH ĂN MẶC Bạn nên nhớ hai nguyên tắc sau đây:

1. Quần áo tức là nhân cách của bạn. Qua y phục mà bạn đang mang trên người, mọi người biết bạn là người thế nào. Người ta có thể xét đoán bạn là người cục cằn hay nhã nhặn, lễ độ, khiêm tốn hay kiêu căng, cẩu thả, có văn hoá giáo dục hay quê mùa dốt nát. Bộ đồ trong tủ kính không mang một ý nghĩa nào, nhưng khi mặc vào mình, thì nó mang cá tính của người ấy.

2. Quần áo có thể thay đổi tính tình của bạn. Khi ăn mặc chỉnh tề, như khi bạn mặc lễ phục, thì tự nhiên khi đứng khi ngồi, bạn phải lựa nơi, lựa chỗ, lựa thế. Khi ăn mặc tầm thường, bạn thấy nhân cách của mình xuống thấp, nên chẳng cần giữ gìn ý tứ. Người ta có thể thay đổi cá tính nhiều lần trong một ngày, bằng cách thay đổi quần áo. "Quần áo trực tiếp ảnh hưởng đến tâm hồn người ta".

3. Những lời khuyên thực hành: sạch sẽ, cẩn thận, giản dị, đó là những điều căn bản của xã giao lịch sự. - Sạch sẽ: "Đói cho sạch, rách cho thơm". Sạch sẽ là biểu hiện của một người biết trọng mình và trọng người. Không phải thứ gì cũng đắp lên người. Ăn mặc bẩn thỉu, sẽ làm cho bạn mặc cảm trước người khác khi giao tiếp và bị người khác khi dể khi đi giao tiếp. - Cẩn thận: Không cẩu thả, xốc xếch, lem luốc lôi thôi, khi ở trước mặt người khác. Cúc áo, cúc quần, dây kéo. .. cần phải dòm chừng trước kiếng lớn xem sao, nhất là khi mặc đồ tây, lễ phục. .. Mầu sắc, kiểu cách (mô-đen) tương đối cho hợp thời trang (đừng tụt hậu, cũng đừng đi quá bước). - Giản dị: Đừng cầu kỳ quá, mô-đen quá, kẻo trở thành con nộm cho người ta coi và phê phán. Đừng bắt chước cách ăn mặc của nghệ sĩ, vì bạn chưa phải là nghệ sĩ. Cần thích ứng với tuổi tác, từng trường hợp và hoàn cảnh. "Chiếu trải không ngay, không ngồi. Thịt cắt không vuông, không ăn". (Cổ ngữ)

CÁCH ĂN UỐNG Trời ban cho con người có hai niềm vui để sống và để duy trì sự sống như muôn vàn sinh vật là ăn uống và ăn ở. Vì là những niềm vui mang tính bản năng, nên hoặc là ở nơi kín đáo (ăn ở), hoặc là ở nơi công côâïng (ăn uống), thì phải có bao nhiêu là lễ nghi, phép tắc, để cho nó bớt phần thú tính. Chính vì thế, nếu ta không lưu ý để tập ăn tập uống, tập tự làm chủ lấy mình, thì vô tình ta đã hạ mình xuống ngang với hàng cầm thú, và chính người khác qua cách ăn uống của ta, họ có thể đánh giá ta. Bạn nên nhớ một vài nguyên tắc sau đây:

1. "Ăn để sống chứ không phải sống để ăn": Không ăn cho sướng miệng, nhưng là ăn cho có sức khoẻ. Nếu đồ ăn thức uống vừa ngon vừa bổ, thì còn gì bằng nữa. Nhưng nếu có ngon có thèm đến mấy, mà không có lợi nhưng chỉ có hại, thì dứt khoát không ăn. Tại sao bạn lại biến cơ thể bạn thành cái thùng rác để chứa những cái độc hại (ví dụ: rượu, thuốc lá, nem sống, xoài xanh, thịt sống. ..)?

2. "Ăn cho đủ, ngủ cho vừa". Ăn uống cho có điều độ, đừng ăn no quá, đừng để đói quá. Đừng ăn nhiều về khuya, vì ban đêm cơ thể cần nghỉ ngơi, tuyến mật không hoạt động. "Sáng vàng, trưa bạc, tối chì". Không những ăn vừa đủ no, lại phải vừa đủ chất dinh dưỡng cho từng người, và cho từng công việc (ví dụ: khi có kinh, khi mang thai, khi đi thi, khi lao động nặng. ..).

3. Cách chế biến thức ăn, cách dọn ăn, cách ngồi ăn. .. đều là những nét văn hoá của một người, của một gia đình, của một dân tộc. .. 4. Vài điều cần lưu ý:

- Ăn uống khoan thai: đừng và cơm liên hồi như tát nước.

- Húp canh phải cho êm.

- Đừng nói, đừng cười khi đang ăn. Nuốt cho xong đã, lau miệng rồi hãy nói.

- Gắp thức ăn thì tự nhiên, đừng đem lên bỏ xuống, đừng xáo trộn cả đĩa.

- Đừng lấy đũa hay lấy tay mà chùi miệng.

- Đừng gắp cho người khác: mất vệ sinh, và chẳng biết họ có thích món đó hay không.

- Dùng muỗng thì đừng húp ngang, nhưng đưa thẳng vào miệng. Đừng dùng dao ghim đồ ăn đưa vào miệng.

- Đừng xỉa răng khi đi đường, hay trong khi tiếp chuyện, nhưng chỉ ở nơi bàn ăn thôi.

- Một nguyên tắc quan trọng là: Muốn lịch sự với người khác, thì phải lịch sự với chính mình trước, và ngay cả khi ở một mình, để tự tạo cho mình có những phong cách tốt. Bản thân mình mà không biết quý, không biết trọng, thì mong gì quý trọng người khác được. Nếu không biết tự trọng mình, thì ai trọng mình, mà yếu tố đầu tiên để đi đến tình yêu là sự kính trọng: có kính trọng nhau thì mới yêu nhau thật. Đừng bao giờ đi đến hôn nhân với một người mà bạn chưa coi là có tư cách nhất trên trần gian. ..

A. VỀ THÂN XÁC

1. Phải giữ gìn sức khoẻ: Sức khoẻ là một hồng ân được Thiên Chúa ban cho một lần như một nén bạc. Biết giữ gìn, bạn sẽ làm nó tăng thêm. Tiêu phí, huỷ hoại sẽ làm nó cạn kiệt. Sức khoẻ là một đoàn sủng, vì được ban qua bạn để vì người khác: vợ chồng cho nhau và cho con cái. Lúc nào bạn cũng có thể dùng sức khoẻ để phục vụ xã hội, hoặc là tệ hại hơn: bạn bắt cả xã hội phải khốn khổ vì mình.

2. Người khoẻ mạnh có nhiều khả năng để phục vụ. Người khoẻ mạnh thường lạc quan yêu đời, và dễ đem niềm vui đến cho mọi người. Bệnh tật, ốm đau dễ làm bạn bi quan, yếm thế, cáu ghét, mặc cảm. .., do đó dễ bất lịch sự với người chung quanh. Có bệnh phải chữa, đừng dấu diếm, xấu hổ. .. Tập thể dục hằng ngày.

3. Phải giữ gìn thân thể sạch sẽ, tắm rửa thường xuyên và hằng ngày. Gội đầu, đánh răng, sau khi ăn và lúc thức dậy. Râu ria, đầu tóc, móng tay móng chân. .. cần chăm sóc, vừa vì lý do thẩm mỹ, vừa vì lý do vệ sinh.

4. Những việc mà người có giáo dục cần ý tứ:

- Không khạc nhổ nơi công cộng, nếu cần lắm thì kín đáo nơi phòng vệ sinh, hoặc vào khăn tay. ..

- Hắt hơi nhảy mũi: phải lấy khăn tay hoặc dùng tay mà che lại.

- Hỉ mũi khi bị cảm: Phải gói gọn vào khăn tay, hoặc vào nơi nhà vệ sinh.

- Khi ngáp, ợ. ..: Phải lấy tay che lại.

- Tránh gãi đầu, ngoáy tai, bẻ tay, cạy mũi, cắn móng tay, vặn mình. .. ở nơi công cộng, hay trước mặt người khác.

B. VỀ TINH THẦN

1. Nếu chỉ bề ngoài hào nhoáng, lời ăn tiếng nói chải chuốt nhẹ nhàng, mà tâm hồn không kính trọng và chân thành, thì hoá ra chỉ là giả dối, giả hình, kiểu cách, khẩu phật tâm xà, đầu môi chót lưỡi, nịnh bợ. ..và sớm hay muộn, trước sau gì thì người khác cũng thấy và ghê tởm tránh xa.

2. Mọi tâm tình, tư tưởng, dù sâu kín mấy, cũng sẽ phát lộ ra bên ngoài, nếu ta không mau chóng xua đuổi chúng đi ngay. Vì vậy có môn học gọi là nhân tướng học, do căn cứ vào những biểu hiện bên ngoài mà đoán xét tính tình bên trong. - Người gian manh xảo quyệt: mắt không hay nhìn thẳng, hay liếc xéo, có nhiều tròng trắng với tia máu hồng chen vào. - Người háo sắc: hai mắt luôn rưng rưng, si dại ướt át, ánh mắt đưa đẩy khi gặp người khác phái, mới gặp lần đầu đã vội vã làm quen. - Người tàn ác dữ dằn: mắt đỏ có tia máu, nhỏ như mắt rắn, liếc nghiêng trừng mắt lộ ra tròng trắng. .. cần tránh xa. * Người xấu xa đê tiện có 6 đặc điểm: - Hay châm chọc kẻ khác. - Lúc ăn uống, hay nói chuyện huyên thiên ồn ào. - Cười những chuyện không đáng cười. - Hay khoe mình. - Không biết giữ liêm sỉ, không biết nhục nhã. Giao thiệp kém cỏi, vụng về. - Người có tinh thần trách nhiệm: trầm tĩnh khoan hoà, mũi và hai gò má tương xứng. ..

ĐỀ TÀI TRAO ĐỔI:

1) Bạn yêu anh ấy, nhưng gia đình anh ấy không bằng lòng. Bên tình, bên hiếu, anh ấy phải làm sao cho ổn thoả?

2) Một bạn gái có việc phải đi đêm, gặp phải một tốp thanh niên chặn đường không cho qua. Vậy muốn qua, bạn phải ứng xử thế nào?

3) "Tìm hiểu" trước hôn nhân, là gì? Nên tìm hiểu thế nào? Lúc nào? Tại sao đi chơi đêm, lại bị mắng?

A. ĐỊNH NGHĨA Là những nghi thức, những lễ phép đã trở thành ước lệ, do những người cùng chung sống trong xã hội thiết lập và thừa nhận, nhằm tôn kính, yêu thương, làm êm dịu cuộc sống chung bằng cách biết đối xử với nhau sao cho vừa lòng đẹp ý. Phép lịch sự phát xuất từ hai đức tính: Công bằng và Bác ái.

1. Công bằng: vì dạy ta quí trọng Tự Do, Nhân Vị của người khác, ví dụ: sự chào hỏi.

2. Bác ái: vì nó dạy ta không được sống ích kỷ "một mình một chợ", nhưng phải biết chế ngự sự nóng nảy, thô bạo, cục cằn, tục tĩu. .. Muốn lịch sự, nhiều khi đòi hỏi sự tự chế, hy sinh. Nó cũng là một thứ kỷ luật, một thứ để cho đi. Lịch sự là một nhân đức: Đức Yêu Thương.

B. NHỮNG CÂU NÓI TRÊN MÔI NGƯỜI LỊCH SỰ

1. Cám ơn: Tuy nhỏ mà trọng. Phải cám ơn bất cứ ai, khi ta nhận được một sự giúp đỡ, một ân huệ nào. Đây là một món nóng sốt, để nguội thì mất ngon. Khi được cám ơn, ta mau mắn đáp lại: "Không dám, không có chi", hoặc "Đó là bổn phận".

2. Xin lỗi: Chẳng chờ đến lúc bạn có lỗi, mới nói đến từ này (ví dụ: đạp vào chân người khác), mà ngay cả khi có những vô ý, đụng chạm của người khác (vd: đông người mà người bên cạnh đụng chạm bạn), thì bạn cũng nhanh nhẹn xin lỗi ngay: "Xin lỗi ông, xin lỗi bạn, bạn có sao không? ". Và nếu người kia lịch sự thì cũng sẽ nói ngay: "Không sao, lỗi tại tôi". Nếu bạn có bị đau điếng thì cũng vui vẻ mà nói: "Thưa, chẳng sao cả".

3. Phiền ông, xin làm ơn: Muốn nhờ vả ai việc gì, hỏi thăm ai việc gì, trước khi vào đề, phải rào đón trước: "Phiền ông cho tôi hỏi chút việc....".

4. Xin phép: Khi chúng ta muốn bước qua mặt người ta như lên xe, lên tàu, đi qua nơi công cộng. .. để ra hoặc vào, bạn phải nói: "Xin bác cho cháu bước qua. ..Xin phép ông cho tôi bước qua. ..". Bạn có thể đáp lại: "Xin anh chị cứ tự nhiên. ..".

NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ PHÉP LỊCH SỰ (KHPT. Phụ san số 440)

1. Một số người chỉ giữ lịch sự tùy nơi tùy lúc và tùy đối tượng.Thường thì đối với cấp trên hay người mình phải nhờ vả việc gì, người ta thường lưu ý gìn gìn lịch sự. Đối với người dưới hay người không cần nhờ vả, người ta thường lơ là và thiếu lich sự.. Có người cho rằng lịch sự làm họ gò bó, không thoải mái trong cử chỉ tác phong. Vì quan niệm sai nên cho lịch sự là bổn phận của người dưới, người kém thế. Có người còn khoái chí khi làm điều bất lịch sự để tỏ ra ta đây ngang tàng hoạc có uy.

2. Trong Tự điển Hán Việt của Đào Duy Anh thì "lịch" là trải qua, "sự" là việc, sự việc. Lịch sự là hai từ trong cụm từ: - Am lịch sự cố: hiểu rõ khi đã trải qua các sự cố. - Luyện lịch sự tình: Được rèn luyện khi trải qua các tình huống. - Canh lịch sự biến: trải qua các biến chuyển trong cuộc đời. Chỉ khi trải qua nhiều tình huống, biến chuyển trong cuộc đời, người ta mới rút tỉa được những kinh nghiệm, ứng sử sao cho khéo, tránh được những trục trặc trong giao tiếp, tránh được sự bất lợi sau này khi mình phải nhờ vả người mà trước đó mình đã đối sử thô lỗ.

3. Lịch sự không phải là tự gò bó vào khuôn phép, do đó mà nhân vị bị sút giảm. Trái lại lịch sự giúp mình biết tự kiềm chế tránh được điều thái qúa, giữ gìn được nhân vị khi gặp tình huống đảo ngược. Hôm nay họ nhờ mình, mai mốt mình phải nhờ họ.

4. Lịch sự cũng không phải là dối mình, gỉa hình (vd. không hút thuốc nơi công cộng),mà là cách chế ngự mình, tôn trọng người khác để đời sống chung được êm ái hòa nhã. Nhìn nhau đượm cái tình thì sau này nếu có dịp gặp nhau, cộng tác với nhau sẽ thêm phần vui vẻ đậm đà.

Chuyện kể:

1. Lưu Công sắp sửa vào chầu vua, con thị tỳ bưng cháo lên hầu, chẳng may sơ ý đổ cháo vào áo chầu của Lưu Công. Con thị tỳ sợ quá lấy tay gạt cháo ra ngoài. Lưu Công bình tĩnh hỏi con thị tỳ: "Tay con có bị phỏng không? ". Cử chỉ này đã được hậu thế ca tụng.

2. Abraham Lincoln, một hôm có người bạn đến báo tin là Staton bạn của ông đã bôi nhọ, chê bai ông, cho ông là kẻ ngu đần. Ông chỉ bình tĩnh nhũn nhặn trả lời: "Thường thì Staton nói có lý lắm". Hiểu đời, nhã nhặn, nhân từ là nền móng cho lịch sự.

Bài học của Phúc âm:

- Đứa con phung phá.

- Tên quản lý bất lương

A. ĐỊNH NGHĨA

"Tiết": là giảm bớt, hạn chế, kiềm hãm. "Kiệm": là dành dụm, dè sẻn, chừng mực, không xa hoa kiểu cách. Nghĩa chung là:

TIẾT KIỆM là biết hạn chế đúng mức, biết tiêu pha dè sẻn, không phung phí tiền của, sức khoẻ và thời giờ.

TIẾT KIỆM khác với bủn xỉn, hà tiện, keo kiệt: gặp việc đáng làm đáng tiêu, cần mua,vậy mà không dám bỏ tiền ra (xem đồng tiền to bằng cái trống) mặc dù có khả năng. Keo kiệt làm nô lệ hoá con người.

B. TIẾT KIỆM NHỮNG PHƯƠNG DIỆN NÀO?

1. Về tiền của:

- Đừng làm ít mà xài nhiều, ăn tiêu quá độ, vay công lĩnh nợ để tổ chức lễ lạc, cưới xin, ma chay, để mua sắm quá đáng

– Nhà lính mà tính quan

– Vung tay quá trán – Bóc ngắn cắn dài Phải nhớ nguyên tắc là "Trồng khoai ăn ngọn".

- Bài trừ những nhu cầu giả tạo. Chỉ mua cái cần, chứ đừng mua cái thích.: "Liệu cơm gắp mắm".

- Đừng vay mượn, trừ khi thật cần thiết, và khi biết mình sẽ có món để trả: "Nhất tội nhì nợ".

- Cách tiết kiệm tốt nhất là biết giữ gìn của cải, vật dụng mình có: "Của bền tại người".

2. Về sức khoẻ: Chỉ khi đau bệnh, người ta mới biết "SỨC KHOẺ LÀ VÀNG". Vàng đã có trong tay, nhưng nhiều bạn trẻ lại phung phí một cách đáng tiếc:

- Ăn uống: ăn uống cho có điều độ, ăn những thứ có chất dinh dưỡng, ăn cho hợp vệ sinh "ăn chín uống sôi". Tránh những thứ có hại như: gia vị kích thích, uống rượu, hút thuốc. ..

- Ngủ nghỉ: tránh thức khuya, hao tổn tinh thần, tránh ngủ nướng làm mệt thân thể. Cảnh giác thói quen đi chơi đêm. Đàn đúm bạn bè xấu là tự đầu độc linh hồn và thể xác.

- Việc làm: phải chừng mực, đừng tuỳ hứng. Khả năng chịu đựng của ta có hạn. .. (học thi, làm mùa, suốt luá. ..). Đừng dãi nắng dầm mưa vô ích, vì sau này sẽ biết.

- Về tinh thần: Ảnh hưởng của tinh thần trên thể xác là điều rõ ràng. Phiền muộn, lo âu, hận thù, oán ghét. ..rất hại cho sức khoẻ. Chúng làm đau tim, nhức đầu, cao máu, lủng bao tử... rồi sinh ra mất ăn mất ngủ. Đừng tự đầu độc mình vô ích. Hãy biết di dưỡng tính tình, có tinh thần lạc quan, nhân ái.

3. Về thời giờ: Để tiết kiệm thời giờ, ta nên có: - Óc trật tự: để khỏi mất thời giờ tìm kiếm, và có thể nhờ người khác lấy cách dễ dàng. - Đúng giờ, đúng hẹn: là người biết trọng mình và trọng kẻ khác.

- Hãy biết lo xa.

Câu chuyện về vua Đa-vít phạm tội, đã đưa đến hai kết luận: Phải biết làm chủ, và dừng lại đúng lúc. Tinh thần trách nhiệm của tướng U-ri-a.

A. ĐỊNH NGHĨA

- Trách nhiệm là nhiệm vụ mà mình phải gánh vác. Hay nói cho đầy đủ hơn, là sẵn lòng gánh vác mọi công việc, và nhận mọi hậu quả của công việc ấy.

- Tinh thần trách nhiệm là khi đảm nhận một công tác nào, tức khắc ta nhận nó là nhiệm vụ của ta phải gánh vác, và mặc nhiên ta cam kết hoàn thành một cách chu đáo. Bởi vậy, nếu công việc đem lại kết quả thì ta được hưởng. Nếu chẳng may sinh ra hậu quả xấu thì ta phải gánh chịu, nghĩa là phải trả lẽ với người uỷ thác công việc cho ta, hoặc là trước pháp luật, trước dư luận, hay trước lương tâm.

B. THẾ NÀO LÀ NGƯỜI THIẾU TRÁCH NHIỆM? Người ta thiếu trách nhiệm bằng 4 cách này:

1. Người sợ trách nhiệm: trốn tránh công việc được giao phó. Người nhút nhát, thiếu tự tin, chưa bắt tay mà đã ngại khó khăn, sợ thất bại. .. là hạng bàn lùi. Người không dám làm mà lại hay xúi kẻ khác thi hành

2. Người tắc trách: Người làm nhiệm vụ cách lếu láo, không chuyên tâm chú ý, không làm hết mình, không làm đến nơi đến chốn.

3. Người đào nhiệm: Nhận việc nhưng không làm. Người gặp khó khăn trong công việc thì chạy trốn, và khi không như ý thì buông xuôi, bỏ cuộc.

4. Người phản trắc: là người ra lệnh cho kẻ dưới làm, nếu thành công thì mình hưởng, còn thất bại thì ném đá giấu tay, đổ lỗi cho đàn em hay cho kẻ dưới phải chịu.

C. Để trở thành người có tinh thần trách nhiệm.

1. Cá nhân: Học tập, làm việc đến nơi đến chốn. Học ra học, chơi ra chơi, làm ra làm. Phương châm là "hết mình". Đừng bỏ dở khi gặp khó. Đạo đức: chu toàn những sinh hoạt thường xuyên đã qui định hay tự nguyện. Tận diệt trạng thái tiêu cực: tà tà, máy móc, cắt xén. ..

2. Tập thể: "Mèo bé bắt chuột con", sẵn sàng can đảm đứng ra nhận lãnh những công việc chung. Hãy chọn những cái khó, cái vất vả, cái mà mọi người né tránh, để khi thành công, sẽ thêm uy tín và tự tin.

Bài Hát: BÊN NHAU Bên nhau xum vầy, bên nhau quây quần, cùng nhau hát khúc ca thương yêu, Tình ta ấm mãi, không hềà phai nhoà, dù xa cách lòng ta nhớ thương. Bên nhau trên đường, bên nhau trong đời, cùng đi tới dấn thân cho người, Làm tia sáng đến, soi vào sương ngàn, làm muối tan hoà trong thế gian.

ĐỀ TÀI TRAO ĐỔI:

1) Họ yêu nhau đã lâu, nhưng cha mẹ không đồng ý để họ tiến đến hôn nhân. Nếu vào trường hợp của bạn, bạn giải quyết thế nào?

2) Họ quen nhau và tìm hiểu thấy cũng được. Nhưng anh ấy bảo: em cứ ráng chờ. Là con gái, em nên chờ, hay nên đi lấy chồng khác?

Câu chuyện thương tâm trên báo Công an ngày 22/6/1994. "Tại sao Khúc Hùng giết người ở tuổi 15? vụ án mạng giết người cướp của xảy ra lúc 2 giờ sáng ngày 30/5 tại phòng 502, khu tập thể phường Thanh Nhàn, Hà nội."

- Tội ác có thể xảy ra từ những hoàn cảnh bình thường nhất, ở ngay chính những con người bình thường.

- Phải có một ranh giới rõ ràng giữa trắng đen, tốt xấu. - Phải biết tự chủ để dừng lại trước những khởi đầu ít nguy hiểm.

A. TỰ CHỦ LÀ GÌ? - Tự chủ là con người tự mình làm chủ lấy mình, không nhờ vả ai, không chịu lệ thuộc ai, không bị ai câu thúc (nghĩa đen). - Tự chủ là người có nhiều nghị lực, để khắc phục và điều khiển mọi hoạt động của mình (nghĩa bóng). Vậy người tự chủ, xét về tiêu cực, là người có khả năng chế ngự, trấn át dục vọng và ý chí đớn hèn của mình. Và xét về mặt tích cực, là điều khiển được lời nói, phản ứng và tâm tình.

1. Về lời nói: trầm tĩnh, ít nói. Chỉ nói khi cần thiết. Không nói quá lời. Không bạ ai cũng bầy tỏ tâm tình. "Hãy mau nghe nhưng chậm nói".

2. Về thần kinh: bình tĩnh khi gặp nguy nan. Không bối rối, luống cuống, nhưng tỉnh táo để đối phó.

3. Về con tim: không hành động vì cảm tình nhưng phải do lý trí sáng suốt. Đừng để con tim điều khiển, nếu không, ta sẽ như cọng rơm trôi dạt trên dòng lũ cảm tình, dục vọng đê hèn, dễ làm việc hư đốn.

Tóm lại, người tự chủ thì: - Bên trong thì tâm trí giữ được thăng bằng, suy nghĩ cẩn thận, trấn áp mọi xúc động. - Bên ngoài thì diện mạo và cử chỉ thản nhiên, yên hàn, trầm tĩnh.

B. ĐỂ TẬP CHO ĐƯỢC ĐỨC TỰ CHỦ Ta có thể làm một số việc gợi ý sau đây:

1. Đừng bao giờ để cho mình nóng giận: "Vội giận mất khôn". Trước những nhục mạ, khen chê, khích bác. .. hãy cắn chặt răng lại, đừng cho cái lưỡi xổ lồng, còng đôi tay lại đừng để nó múa máy, uống một ly nước lạnh, hoặc nhảy xuống sông cho thần kinh dịu lại (gương thánh Phanxicô Salêsiô ).

2. Thỉnh thoảng trong ngày nên làm một việc mà mình không thích. Hãy chậm lại, hoãn lại, hoặc không làm một việc mà mình yêu thích, miễn là không gây hại gì cả.

3. Thỉnh thoảng đặt ra cho mình một mục tiêu, rồi cố làm cho kỳ được, ví dụ như: nhất định phải tập đi xe đạp cho được. .. mùa nước này phải cố mà biết bơi. .. tuần này phải chuẩn bị một bài hát để trình diễn...

KẾT LUẬN:

1) Người không làm chủ được mình, thì đừng hy vọng làm được một việc gì khá. Không tự chủ thì không đáng tin cậy và không nên trao cho những việc lớn.

2) Không tự chủ được, thì gia đình không thể hạnh phúc: chồng vợ xung đột, con cái hư hỏng.

3) Hãy học gương Chúa: "Hãy học cùng TA, vì TA hiền lành và khiêm nhường trong lòng".