Người độc thân ở đây, không có ý nói đến các linh mục và tu sĩ, là những người đã tình nguyện hy sinh cả đời mình cho một lý tưởng. Nhưng bài này có ý hướng về một số chị em phụ nữ muốn lập gia đình hay muốn tái giá, nhưng gặp phải một số khó khăn, những hoàn cảnh không thuận lợi khiến họ luôn bị ray rứt, bi quan, coi hiện tại là chán chường, coi tương lai là mù mịt, bế tắc. ..

A. Nguyên nhân:

1. Tình trạng nam nữ không cân xứng, trai thiếu gái thừa, có thể do chiến tranh, đầu quân, lao động nước ngoài, học tập cải tạo. .. Tình trạng khan khiếm đàn ông, không đủ để so đôi, nói chi đến lựa chọn. .. Cưới xin có khi chỉ là mua chồng, bán rể. ..

2. Tình trạng kinh tế khó khăn, một mình còn không đủ sống, phương chi nói đến gia đình, vợ con. Do đó, nhiều bạn nam nữ lớn tuổi vẫn không dám lập gia đình.

3. Tình trạng xuống cấp của luân lý, gây nên tan vỡ cho nhiều gia đình: ly dị, ly thân, bội hôn. .. làm nên cảnh mẹ goá con côi. Những thói hư tật xấu: rượu chè, nghiện ngập, bài bạc. .. những bệnh xã hội lan tràn, cũng gây nên cảnh tan rã của nhiều gia đình. Hoàn cảnh của nhiều gia đình: vợ hoặc chồng bỏ ra nước ngoài rồi đi thêm bước nữa, để người ở lại lâm vào thế kẹt. ..

4. Những cảnh giữa đường đứt gánh: tai nạn lao động, giao thông, nghề nghiệp, bệnh tật. .. Hoặc lấy người ngoại đạo, hay người ngoại trở lại đạo để lấy vợ lấy chồng. .. rồi sau đó vì khác tôn giáo, lý tưởng, va chạm rồi làm cho gia đình tan vỡ.

B. Thực tế:

1. Nơi bản thân: Các cô gái cảm thấy qua tuổi lập gia đình mà chưa có nơi có chốn thì thao thức, ray rứt, vì thấy tuổi xuân qua nhanh, sắc đẹp mau tàn úa mà không sao giữ lại được: "Trai ba mươi tuổi đang xuân, Gái ba mươi tuổi đã toan về già" Các cô gái, hay goá phụ đến tuổi hồi xuân lại càng thấm thía cảnh chăn đơn gối chiếc.

2. Nơi cha mẹ: thường sốt ruột lo cho con gái, sợ duyên nợ lỡ làng: "Cha chết không lo bằng gái to trong nhà".

3. Dư luận xã hội lại hay chọc ghẹo: gái ế chồng, già kén kẹn hom.

C. Phương án giải quyết vấn đề:

1. Nếu cảm thấy cần phải lập gia đình hay cần tái giá, thì hãy nhẫn nại chờ đợi đến khi có điều kiện tối thiểu. Đừng sợ dư luận, đừng vì ép buộc, đừng sợ cô đơn mà bất chấp lương tri, bất chấp lẽ phải, để nhắm mắt đưa chân làm liều, kẻo có khi gặp phải cảnh còn khổ hơn trước: "Dầu ai nói ngả nói nghiêng. Ta đây vẫn vững như kiềng ba chân".

2. Nếu không thể lập gia đình hay tái giá được, thì can đảm chấp nhận cuộc sống và tận dụng năng lực cho việc phục vụ đồng bào, xã hội, hay cho tôn giáo của mình: nuôi dưỡng cha mẹ già yếu, chăm sóc con cái, nhận trẻ mồ côi như con cái. Ngày nay, đời cũng như đạo, có nhiều thứ ơn gọi, tổ chức đặc biệt, để quy tụ những người độc thân thành những tổ chức bác ái từ thiện, làm việc tông đồ truyền giáo. .. hoặc trở thành những y tá lo chăm sóc bệnh nhân, cô nuôi dạy trẻ, bà mẹ làng tình thương, cô mẫu giáo. ..

3. Dưới ánh sáng đức tin, thì người độc thân hay goá bụa lại là những cơ may cao đẹp, có phúc, và là một ơn gọi:

- Trên đường về trời, hôn nhân chỉ là một phương tiện tạm bợ và khó khăn: "Nếu bạn kết hôn thì không tội vạ chi, nếu trinh nữ kết hôn thì cũng không tội vạ chi. Nhưng những ai như thế sẽ chuốc lấy khốn khó cho thân xác họ, còn tôi, tôi muốn tránh cho anh chị em" (1C. 7,28).

- Trên nước trời, người ta sẽ sống như các thiên thần, nên họ là những người được nếm trước nước trời.

- Độc thân và goá bụa, theo thánh Phaolô, là có phúc: "Thời giờ vắn vỏi, bộ mặt thế gian đang qua đi. .. Tôi muốn anh chị em thoát khỏi cảnh lo âu. .. Người độc thân thì lo việc Chúa... Người kết bạn thì lo việc đời. .. Nếu họ cứ ở vậy như tôi, thì họ có phúc" (1C.7,8,29-35). Người "gặp thời" chưa chắc đã gặp thời, Người "chưa gặp thời" chưa chắc đã lỡ thời..

Bạn hãy nhớ rằng sau những suy nghĩ, cầu nguyện, bàn hỏi, lắng lo, sau bao nhiêu hồi hộp, đợi chờ, buồn vui, thương ghét, sau những lễ lạc tưng bừng và mệt nhọc. .. thế là từ nay bạn thuộc về nhau, chẳng còn gì phải lo, chẳng còn gì phải sợ. Có bạn nghĩ rằng: cuộc đua đã đến đích, bây giờ là lúc cởi bỏ những trang bị thể thao để nghỉ ngơi và để tận hưởng vinh quang của người chiến thắng. Có bạn lại bảo: Cá đã cắn câu, ván đã đóng thuyền, vải đã thành áo, còn gì nữa đâu để phải cố gắng như thời tìm hiểu. Đã có xã hội bảo vệ, đã có Giáo hội giữ gìn, đã có gia đình ông bà cha mẹ họ hàng áp lực, đâu sợ mất vợ mất chồng nữa mà lo. .. Các bạn lầm to: Ngày cưới chưa phải là kết thúc cho một trận đấu, nó chỉ là khởi điểm, mà lúc tìm hiểu nhau chỉ là những vận động cần thiết để hâm nóng cơ bắp mà thôi. Từ nay hai bạn đối diện nhau trên võ đài, không phải để đánh gục đối phương, nhưng để cùng thắng hoặc cùng bại. Muốn ngọn đèn tình yêu gia đình sáng mãi, xin lưu ý các bạn mấy điều sau đây:

A. NHỮNG ĐIỀU LƯU Ý CÁC BÀ VỢ TRẺ

1. Thương con nhưng đừng quên chồng: Trong việc sinh con, thực tế thì người cha chỉ can thiệp có một lần và từ bên ngoài. Ngày nay với tiến bộ y học, có khi chẳng cần đến người cha nữa. Người mẹ đóng vai chính như một nhà tổ chức, một sân khấu, nơi diễn ra tất cả huyền nhiệm sự sống của đứa con, từ khởi đầu cho đến kết thúc. Người mẹ từ từ cảm nghiệm được sự hình thành của đứa con. Nó đem lại cho bà niềm vui sướng, cũng như âu lo và đau đớn. Vì là máu thịt của bà, nên bà theo bản năng tự nhiên, cảm thấy là mẹ hơn là vợ. Hay nói rõ hơn: Khi có con thì bà dồn cả tình yêu, sự chăm sóc, ưu tư của mình cho đứa con, mà quên khuấy mất chồng mình. Có khi vì nhân vật thứ ba này, mà những sự âu yếm, cuộc sống riêng tư giữa hai người bị quấy rầy, bị phá vỡ, hoặc xuống cấp, không còn được mặn nồng như truớc. Đối với người chồng, trách nhiệm lại tăng thêm từ ngày bà mang thai, rồi gần đến ngày sinh nở thì bao nhiêu công việc đổ dồn lên đầu ông, rồi việc ân ái giữa hai người phải cắt giảm đi, và có lúc phải hoàn toàn hy sinh. Nhưng ngược lại, quyền lợi bị giảm sút: điều đó dễ làm xích mích giữa các gia đình trẻ. Bạn trẻ hãy lưu ý về vấn đề này, để tình mẫu tử đừng giết chết tình phu phụ.

2. Đừng để chồng có cảm giác mất tự do và bị vợ ràng buộc Một trong những khát vọng của người đàn ông là muốn được tự do và độc lập. Do đó, họ thích sống ngoài xã hội hơn là trong gia đình, thích tìm đến bạn bè, thích đến tiệm cà phê để tán dóc cả buổi, thích coi đá banh trên truyền hình nơi nhà hàng xóm, thích đến trường đua, thích hội họp và những công tác ngoài xã hội. .. Biết như vậy, để người vợ tạo điều kiện cho chồng mình thoả mãn những khát vọng tự do một cách chính đáng: - Khích lệ chồng tham gia những sinh hoạt xã hội, tôn giáo. .. để họ quân bình nội tâm, giải phóng năng lực thấp hèn, tích luỹ thêm kiến thức, sống hoà đồng thích nghi với xã hội, để giải toả những mặc cảm và thêm tự tin.

- Đừng khắt khe, xét nét, hạch hỏi, nghi ngờ những mối liên hệ, giao tiếp. Không thể một người làm việc ngoài xã hội mà lại sống cô đơn một mình. Cần có bạn đồng sự, cần có bạn đồng chí, cần liên hệ khắp nơi, giao thiệp thật rộng thì mới thành công được. Là người vợ, bạn không nên ngăn cản, nhưng nên tiếp tay, khích lệ cho những mối liên hệ bạn bè được tốt đẹp. Tâm lý tự nhiên của người nữ là chăm sóc cho chồng cho con từ những chi tiết tỉ mỉ nhất. Đó là bản năng thiên phú làm mẹ của người vợ. Nhưng bạn nên nhớ: chồng bạn cần sự chăm sóc của người yêu, chứ không phải là sự chăm sóc của một bà mẹ. Khi nào bạn làm cho chồng cảm thấy bị ràng buộc, bị điều khiển, phải vâng nghe như một đứa nhỏ. .. thì thay vì tác dụng vun trồng, bạn lại làm cho chồng bực mình và khó chịu, tức là phá dần đi tình yêu giữa hai bạn đấy. Có nhiều người vợ chăm sóc cho chồng hết mọi sự, mà làm cho chồng hư, cũng là vì người chồng cảm thấy mình bị lệ thuộc vợ hoàn toàn và bị mất hết nam tính.

3. Đừng quên chăm sóc bản thân: thể xác và tinh thần Trong việc gìn giữ tình yêu cho luôn tươi thắm, thì vai trò người vợ là quan trọng nhất. Khi còn là con gái, vẻ xinh đẹp bên ngoài là vũ khí lợi hại nhất mà thiên nhiên ban cho họ. Khi lập gia đình rồi, nhiều bạn vì bận rộn trăm công nghìn việc, mà toàn là những việc tai hại cho sắc đẹp, như: khói lửa của nhà bếp, hôi thối của lũ heo, xấu xí của việc mang thai, đau đớn của việc sinh nở, nhếch nhác của lũ con. .. nên cứ tự nhiên thôi, bạn đã bị xuống cấp một cách thảm hại, chứ chưa nói đến những lo lắng vất vả ấy còn làm bạn xuống cấp về mặt tinh thần. Những điều trên đây có ý nhắc bạn: hãy để ý đến việc chăm sóc bản thân, không phải vì mình là một con người biết tự trọng mà thôi, nhưng còn vì chồng bạn nữa, vì hạnh phúc của cả hai người nữa.

Dostoiewsky, một nhà văn Nga đã nói: "Cái đẹp cứu rỗi thế giới này". Và cũng lưu ý bạn rằng: khi cái đẹp thể xác mau tàn phai, thì ngay từ lúc này, bạn phải chăm chút cho cái đẹp tinh thần, là: tấm lòng quảng đại, biết yêu thương tha thứ, biết phục vụ, hy sinh, quên mình. .. của người phụ nữ.

B. NHỮNG ĐIỀU LƯU Ý CÁC ÔNG CHỒNG TRẺ

1. Hãy biết quan tâm đến chị nhiều hơn Bản chất của người phụ nữ là sống vị tha: họ sống vì người khác, điều đó phù hợp với thiên chức làm vợ và làm mẹ của họ. Đức Mẹ ở tiệc cưới Cana, chẳng cần ai nói hay nhờ vả điều gì, đã nhận ra ngay cái kẹt của nhà đám, và tự động xin con mình cứu giúp. Khác hẳn với bản chất của người đàn ông: ích kỷ, và dễ sống một mình mà chẳng cần đến ai. Để tạo sự hoà hợp trong đời sống chung, anh phải biết khắc phục nhược điểm của mình, để quan tâm đến chị nhiều hơn:

- Sau một ngày mệt nhọc với đủ mọi công việc, căng thẳng, tự nhiên anh muốn sự yên tĩnh nghỉ ngơi. Trong khi đó, cả ngày với bao nhiêu việc không tên, chị chờ đợi anh: để được nói và được nghe. Anh chớ gắt gỏng và xua đuổi chị: gia đình sẽ mất vui ngay.

- Những ngày nghỉ việc, những lúc về nhà, anh cũng nên tiếp chị những gì anh có thể làm được: bổ củi, bơm nước, sửa xe, lau nhà, mài mấy con dao, tắm rửa cho thằng con. .. có thể giúp chị vừa có thì giờ nghỉ ngơi, nhưng điều quan trọng là chị sẽ vui lắm, vì anh đã quan tâm đến chị, lo lắng chăm sóc cho chị. Và nếu như anh có vụng về tí chút, có khi lại càng vui hơn và trở thành đề tài để hai người vui đùa với nhau.

- Hãy ghi lấy những ngày sinh, ngày cưới, ngày giỗ, ngày lễ quan thày, và những ngày quan trọng khác của chị, cũng như của những người thân yêu của chị. Trước những ngày đó, anh khéo léo nhắc nhở con cái đi lễ, xưng tội, cầu nguyện cho chị. Trong ngày đó, cũng nên có chút tiệc vui, chút quà mọn để chị thêm vui. Ngày lễ, ngày tết, ma chay giỗ chạp, anh nên tế nhị nhắc chị mua quà cáp để dẫn nhau về ngoại. Điều này làm chị sung sướng và hãnh diện với mọi người về chồng mình.

2. Hãy cư xử với nhau như những người có văn hoá Một thực tế khá phổ biến nơi nhiều gia đình Công giáo: tất cả họ là những người có đạo, đạo dòng, đạo gốc, nhưng lại thiếu đức, đến nỗi chẳng còn thấy tí đức nào trong cách đối xử với nhau. Vợ chồng không khi nào nói với nhau được một câu êm ái. Họ toàn ra lệnh cho nhau, cứng cỏi, cộc cằn, và nhiều khi thô tục. Chẳng còn gì, chẳng còn gì để mà chia sẻ, tâm sự với nhau như trước nữa. Con tim của họ đã trở nên cằn cỗi, cuộc sống của họ đã trở nên tẻ nhạt, chỉ còn là bổn phận và bổn phận. Đối với con cái, thì vì không hiểu được những thay đổi tâm lý của chúng, nên thiếu lòng khoan dung và thông cảm. Muốn duy trì trật tự trong gia đình, thì chỉ còn nước dùng quyền lực, sức mạnh. .. mà không biết kiên nhẫn lắng nghe, không biết dùng lời nói nhẹ nhàng, tình nghĩa, để chỉ đàng cắt nhẽ cho con cái, thành ra đời sống hoá nặng nề, bầu khí hoá căng thẳng, vợ chồng, cha con ngày càng thêm giá băng và xa cách.

- Đừng dùng thứ ngôn ngữ của những người thiếu văn hoá, nhưng tập nói những câu lịch sự lễ độ với vợ với con. Khi bạn có lễ độ với người dưới, chẳng những bạn không bị xem thường, mà còn thêm uy tín, thêm lòng kính trọng. Có nhiều bà vợ than phiền rằng: chồng mình chỉ ăn nói hẳn hoi với những người đàn bà khác, chỉ tươi cười với những cô gái khác, còn thì luôn luôn cằn nhằn, im lặng, hoặc cộc cằn đối với vợ con. Có nhiều ông chồng cứ nghĩ là phải chửi thề thì người khác mới sợ, cứ hầm hầm khí thế như Trương Phi thì vợ con mới khiếp. Có khiếp đấy, có sợ đấy, nhưng cuộc sống sẽ khô cằn dần, xa cách dần, đâu còn tình yêu và hạnh phúc. Cũng có những người chồng kém tài, kém đức, kém cả khả năng, nên hay ăn nói, cư xử thô lỗ, bạo tàn, để che đậy cái mặc cảm tự ty của mình.

- Đừng sống cái cách sống của những người thiếu văn hoá. Bạn không nên dùng đến bạo lực, sức mạnh trong việc điều hành gia đình của mình. Hãy dùng nó để bảo vệ, che chở, phục vụ cho vợ va đàn con thơ của bạn. Người Tây phương rất tôn trọng phụ nữ và trẻ em. Xúc phạm đến người phụ nữ, đụng đến con trẻ, có thể bị ra toà và ở tù. Họ nói: "Không bao giờ được đánh một người nữ, dù bằng một cành hoa". Bạn hãy tạo một khung cảnh, một cách sống, một lối tổ chức có văn hoá trong gia đình bạn, ví dụ: có bàn ghế để tiếp khách, có chỗ để ăn uống, có chỗ cho người lớn chuyện trò, có góc riêng cho trẻ con học tập chơi đùa. Có nhà vệ sinh, có nhà tắm, có hố đổ rác để giữ gìn vệ sinh. Ngày nay người ta đánh giá nếp sống văn hoá của một người, của một gia đình, hay của một dân tộc, không phải bằng những vật trang trí đắt tiền nơi phòng khách, bằng những hệ thống nghe nhìn hiện đại, nhưng bằng cách nhìn vào lối tổ chức nơi nhà bếp và nơi cái nhà vệ sinh của gia đình bạn.

- Hãy sắp xếp, tổ chức làm sao để mọi người trong gia đình dù bận rộn đến đâu thì một ngày cũng có lúc nghỉ ngơi, sum họp, vui chơi, giải trí chung. Đừng bắt vợ bạn lận đận từ 3 giờ sáng đến 11 giờ đêm. Mỗi tuần phải có một ngày hoàn toàn nghỉ ngơi, để mỗi người được làm những gì mình yêu thích, và đi thăm viếng cha mẹ, bà con, bạn bè. Đừng biến vợ bạn thành một cái máy hoạt động liên tục. Nếu hoàn cảnh gia đình cho phép, bạn cũng nên dành ra một ít tuần lễ trong năm, khi không bận rộn với mùa màng, cho con cái được nghỉ hè, để rủ nhau đi tham quan, du lịch, tắm biển. .. cho cuộc đời thêm tươi và đỡ đơn điệu buồn tẻ.

3. Hãy khoan dung, nhẫn nại trước những khuyết điểm của vợ mình Chỉ cần một thời gian rất ngắn chung sống thì cả hai bên sẽ nhận ra những khuyết điểm của nhau. Nhưng điều quan trọng hơn là tự nhìn lại mình xem mình đã phản ứng thế nào. Có thể là giận dữ, cãi vã to tiếng, mạt sát lẫn nhau. .. phản ứng này chỉ làm cho đời sống và mối quan hệ đôi bên thêm tồi tệ hơn mà thôi. Có người lại đâm ra chán chường, thất vọng, vỡ mộng. .. điều này cũng chẳng làm cho tình thế sáng sủa gì hơn. Vậy thì tốt nhất là: - Ta nên cho đó là điều tự nhiên.

NHÂN VÔ THẬP TOÀN: chẳng ai toàn vẹn cả. Ngay cả bản thân bạn cũng thế. Chỉ có cách là: thay vì cứ chú mục vào một chỗ xấu, bạn hãy khám phá ra 10 chỗ tốt khác của bạn mình. Điều đó làm bạn dễ chấp nhận hơn.

- Ta nên dần dần thích nghi với hoàn cảnh mới. Con người thì ai cũng có bệnh và tật. Bệnh thì dễ chữa, nhưng tật thì phải chịu nhiều khi cả đời. Những khuyết điểm có khi là bệnh và cũng có khi là tật. Với tất cả lòng yêu thương, kiên nhẫn dịu dàng, bạn có thể sửa chữa được cho bạn mình. Có người nói: "Khuyết điểm như ly cà phê đen, cà phê càng đen thì càng cần có nhiều đường".

- Vợ chồng đừng tìm cách thuyết phục nhau, cũng đừng quá nhiều ảo tưởng sẽ thay đổi cuộc sống của nhau. Chỉ có tình yêu, nhẫn nại, dịu dàng mới giúp nhau sửa chữa được thôi. Một văn sĩ Pháp nói: "Chỉ khi nào những khuyết điểm trở thành kỳ diệu, chỉ khi nào người ta không có ước muốn thay đổi điều gì nơi người mình yêu, chỉ khi nào những khuyết điểm trở thành trò khôi hài, lúc đó họ mới cảm thấy hạnh phúc thật thôi".

1. Sự cần thiết Bất cứ một tập thể nào, một tổ chức nào, của con người cũng như của loài vật, muốn tồn tại và phát triển được, đều phải được phân chia quyền lợi và trách nhiệm rõ ràng. Nơi loài vật như con ong cái kiến, có ong chúa kiến chúa, ong thợ kiến thợ, ong đực kiến đực, lại có những con chuyên nghề bảo vệ chiến đấu. Con nào làm việc ấy, liều mạng để làm đúng chức năng, nhiệm vụ. Nơi con người, lại càng tinh vi, tỉ mỉ hơn. Nơi nào có tôn ti trật tự, phân công rõ ràng, thì tập thể đó, xã hội đó càng tiến bộ, và mỗi cá nhân càng được hưởng lợi. Gia đình là một tập thể nhỏ bé nhưng bền vững, cũng cần có một tổ chức chặt chẽ, một quyền bính hữu hiệu, vừa để điều hành mọi sinh hoạt, vừa thực hiện việc yêu thương gắn bó bền chặt, vừa đem lại sự phát triển chung và cho từng phần tử.Trong thực tế, hay xảy ra những tranh chấp, xung đột về quyền hành trong nhiều gia đình, làm mất uy tín giữa cha mẹ với con cái, và thay vì xây dựng thì lại phá đổ đi hạnh phúc của gia đình.

2. Nguyên nhân những xung đột về quyền hạn và trách nhiệm.

1. Do sự hiểu biết, nhận định khác nhau giữa vợ chồng về một vấn đề, nhưng lại không chịu bàn bạc với nhau, không chịu nghe ý kiến của người khác, không chịu nhượng bộ để dung hoà hoặc tìm một giải pháp khác. Ai cũng muốn áp đặt, quyết định theo ý riêng mình mà không cần đến người khác.

2. Ai cũng muốn sắp xếp, quyết định theo ý riêng mình: khi thành công thì tự cao tự đại, khi thất bại thì đổ lỗi cho người.

3. Có một số người thiếu tinh thần trách nhiệm, hoặc do ý chí bạc nhược, nên để mặc người kia lo toan hết mọi sự. Lẽ di nhiên, một người thì làm sao chu toàn được hết mọi việc, nên thường hay thất bại. Và trách nhiệm bổn phận đè lên một người, dễ làm họ bất mãn. Bạn cần nhớ: Quyền hạn và trách nhiệm luôn gắn liền với nhau không thể tách rời, và là việc chung của cả hai người cùng làm cùng hưởng cùng chịu. Cho nên trước khi quyết định một việc gì, nhất là khi có việc quan trọng, thì nên suy nghĩ, bàn bạc với nhau và đôi khi với mọi thành phần trong gia đình, để mọi người cùng ý thức và chịu trách nhiệm chung, coi việc gia đình như của mình.

3. Những quan niệm về quyền bính trong xã hội.

1. Chế độ mẫu hệ và phụ hệ: Một số các bộ tộc ít người theo chế độ mẫu hệ: mọi quyền hành đều do người phụ nữ, người vợ, hay người mẹ định đoạt trong gia đình cũng như ngoài xã hội. Còn những nơi theo chế độ phụ hệ thì ngược lại, vợ con có thể được coi như một thứ tài sản riêng của người chồng. Đàn bà và trẻ con (trong Kinh Thánh) không được kể đến.

2. Ở các nước Đông phương cổ như Trung quốc, Nhật bản và Việt nam, bị ảnh hưởng của chế độ phong kiến, cho đến bây giờ vẫn chưa gột rửa hết được, đó là việc trọng nam khinh nữ.

- "Nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô": Sinh được một người con trai (để nối dõi tông đường) còn hơn sinh được 10 cô con gái (con người ta). Do đó, những người phụ nữ không sinh được con trai thì bị ruồng bỏ, có tội với gia đình nhà chồng, phải cưới vợ lẽ cho chồng, và không có quyền hạn gì.

- Tục tảo hôn, đa thê: Những gia đình giàu có cưới vợcho con từ nhỏ, để có người phục dịch trong nhà, chăm sóc ruộng nương, như là con ăn kẻ ở. "Trai tài năm thê bảy thiếp, gái chính chuyên chỉ có một chồng": Đàn ông giàu có thì có quyền cưới nhiều vợ, được xã hội tán thưởng. Đàn bà thì bị lệ thuộc, chỉ có một chồng, chồng có chết cũng phải ở vậy nuôi con.

- Ngay đối với giới có chức quyền, thì phụ nữ cũng chẳng có quyền hành gì trong gia đình: chồng chúa vợ tôi, phu xướng phụ tuỳ, tứ đức tam tòng. .. là phương châm trong cuộc sống. Có khi tôi tớ phải chết theo chủ, cung phi mỹ nữ phải chết theo vua. .. cho trọng nghĩa đá vàng.

3. Ở các nước Tây phương: họ cũng theo chế độ phụ hệ, nhưng vai trò người phụ nữ được pháp luật và xã hội tôn trọng, có khi còn được ưu đãi hơn người đàn ông.

4. Thực tại quyền hạn trong gia đình Việt nam hôm nay ra sao? Quyền hạn và trách nhiệm thường nghiêng về một phía, chưa có sự hài hoà, cộng tác chặt chẽ với nhau.

1. Ảnh hưởng của xã hội phong kiến cũ, đại đa số các gia đình vẫn đương nhiên thừa nhận người chồng là nơi tập trung quyền hành, thường độc đoán áp đặt mọi ý kiến trên vợ con.

2. Nhiều gia đình thì phân định quyền hành theo sức mạnh: mạnh được yếu thua. Do đó người chồng làm chủ trong gia đình, dù ông ta kém vợ về mọi mặt, nhưng ông ta khoẻ hơn, nên "cả vú lấp miệng em, già đòn non nhẽ", cai trị gia đình như một bạo chúa, một hung thần. Có những ông chồng hư hỏng, lười biếng, nghiện ngập, và mọi trách nhiệm thì người vợ phải lo toan, nhưng khi ông về đến nhà là chửi bới đánh đập, tra khảo tiền của. Vậy mà vợ con phải cắn răng chịu đựng. Tục ngữ có câu: "Muốn nói không làm chồng mà nói, muốn nói ngoa làm cha mà nói". Đôi khi tình hình đảo ngược lại. Thỉnh thoảng có trường hợp bà vợ nắm quyền nhờ có sức mạnh thể chất lẫn tinh thần, quyết định mọi sự, "xỏ mũi chồng", điều hành gia đình theo ý riêng như một lãnh chúa hung bạo.

3. Một số khác thì quyền hành lại đặt trên khả năng tài chính. Ai làm ra tiền của thì làm chủ gia đình, có quyền ăn nói định đoạt sai, bất kể kẻ khác là ai.

4. Lại cũng có những gia đình vô tôn ti trật tự. Mạnh ai nấy lo, mạnh ai nấy sống, chẳng co ùai phân công, chẳng ai có uy tín để nói năng, dạy dỗ ai: một xã hội phi chính phủ.

5. Những nguyên tắc gợi ý cho một mô hình gia đình. Điểm qua những quan niệm về phân chia quyền lợi và trách nhiệm gia đình trong các xã hội đông tây, xưa và nay, ta thấy có nhiều lệch lạc và thiếu hoàn chỉnh. Là Kitô hữu, ta hãy quay trở về với Lời Chúa để tìm cho mình một hướng đi.

1. "Hai nên một": Đó là phương thúc hợp ly,ù hợp tình và hợp đạo đức, để ổn định trật tự và duy trì hạnh phuc gia đình. Hai nên một trong một thân xác, một tâm hồn, một khối óc, một trái tim, một quyền hạn vá một trách nhiệm, để cho cương nhu phối hợp, lý tình cùng có, tạo nên một quyền bính duy nhất để lèo lái con thuyền gia đình.

2. "Thân xác mầu nhiệm": Đó là cái nhìn của thánh Phaolô về Giáo hội, vì mỗi kitô hữu là một chi thể trong một thân xác. Chi thể nào cũng cần, mỗi chi thể mang một nhiệm vụ riêng, nhưng tất cả được điều động phối hợp chặt chẽ với nhau làm thành một thân xác. Gia đình cũng là một thân xác mầu nhiệm, mỗi thành viên đều cần thiết và phải nương tựa vào nhau, để lo toan lợi ích chung là gia đình. Không độc đoán, không loại trừ, nhưng hợp tác và bổ túc cho nhau. Từ hai nguyên tắc chỉ đạo trên, ta có thể rút ra những kết luận thực hành sau đây:

- Phải bàn bạc, trao đổi, thảo luận với nhau trước khi quyết định một vấn đề gì. Liệu sao để cả hai cùng nhất trí để cùng làm cùng chịu. Hai người thì hơn một người, hai cái đầu thì hơn một cái đầu, bốn bàn tay thì hơn hai bàn tay. Đừng độc đoán, áp đặt. "Thuận vợ thuận chồng, tát bể đông cũng cạn". Mọi sự đều là "của chồng công vợ".

- Thiên Chúa đã ban cho người nam và người nữ những thiên phú khác nhau, được cái này thì mất cái kia, mạnh phía này thì yếu phía khác, nên phải khiêm tốn, biết cộng tác với nhau. Đường thì ngọt, chanh thì chua, nhưng pha chanh vào đường, sẽ được một ly nước giải khát tuyệt vời. Nam nữ cũng giống như âm dương, hợp tác với nhau mới phát sinh năng lượng.

- Quyền hành là để phục vụ. Chúa dạy: "Ai làm lớn thì trở nên kẻ tôi tớ" chứ không phải để đàn áp, hưởng thụ ích kỷ như những bạo chúa. Người có quyền nhất là kẻ phục vụ nhiều nhất, yêu thương nhiều nhất, uy tín, đạo đức nhiều nhất.

KẾT LUẬN: Để điều khiển một gia đình qua mọi giai đoạn khó khăn của cuộc sống, thường thường ta thấy Thiên Chúa ban cho người chồng nhiều điều kiện thuận lợi hơn người vợ, người nam có khả năng hơn người nữ. Nói là thường thường, chứ không phải là tuyệt đối, và nói là hơn, chứ không phải là người nữ thì không có. Trước xã hội, dù sao cũng phải có một người ra mặt đại diện cho gia đình, và ngay trong gia đình cũng phải có một cái đầu, một tiếng nói quyết định. Người chồng, người cha sẽ làm nhiệm vụ ấy, với sự nhất trí và hậu thuẫn của cả gia đình. Được như vậy, gia đình sẽ hoà hợp, đồng tình, đồng sức, để cùng đưa con thuyền gia đình mau đến bến bờ hạnh phúc.

Cám dỗ về tình dục là thử thách nguy hiểm đối với mọi hạng người, trong mọi lứa tuổi, đặc biệt là với các bạn trong lúc tìm hiểu nhau. Khi bị cám dỗ, họ thường biện luận như sau:

- Sự kết hiệp này sẽ làm tăng tình yêu, càng làm cho hai người gắn bó và liên kết với nhau hơn. Điều này chỉ đúng với những người sống trong đời sống vợ chồng.

- Sự nhượng bộ hoàn toàn là dấu chỉ tin tưởng tuyệt đối vào người mình yêu. Họ thường nói: "Em hãy chứng minh là em yêu anh. .. Nếu không, là chưa yêu anh thật lòng". Đối với những người chưa thành vợ chồng, sự chung đụng này đem lại nhiều hậu quả tai hại về nhiều mặt:

A.- NHỮNG TAI HẠI VỀ TINH THẦN.

1. Mất lòng tin cậy với nhau: Tuy không nói ra, nhưng mọi người đều nghĩ: Nếu anh ấy, cô ấy dễ dãi với mình như vậy, thì với người khác sẽ ra sao? Mình đây là người thứ mấy rồi? Đây là tình yêu, hay chỉ là lợi dụng? ... Vì nghi ngờ, tình yêu dần dần trở thành băng giá chứ không tăng lên.

2. Mất lòng kính trọng nhau: Khi đã không tự chủ được và đi đến phạm tội, các bạn không những khinh mình mà còn khinh cả bạn mình nữa. Hậu quả của tội bao giờ cũng là chất đắng, đắng cay và mặc cảm. Cảm thấy mình tội lỗi và dơ bẩn. Bạn giận với mình và với cả người bạn, vì đã không cứng rắn đủ, để cho cả hai cùng sa ngã.

3. Cảm thấy xấu hổ, ngượng ngập với nhau: Họ không còn gì khác để chia sẻ, để tìm hiểu nhau, chẳng còn khôn ngoan sáng suốt, chẳng còn gì cao đẹp khác nữa. .. Họ chỉ còn một mục tiêu duy nhất: tìm đến với nhau vì tình dục. Điều đó làm họ xấu hổ và mặc cảm, chán chường với mọi giá trị khác, và xa dần đời sống đạo.

4. Dối trá và thiếu thành thật: Khi bị cám dỗ, người ta hứa hẹn, thề thốt với nhau đủ điều để đạt mục đích. Sau đó lại dối trá với cha mẹ, với mọi người xung quanh để che dấu tội lỗi. Có khi cả lúc đi xưng tội để lãnh Bí tích Hôn phối cũng còn dấu tội vì xấu hổ. Có khi lại phạm thêm nhiều tội khác nữa, để che dấu tội lỗi của mình, như trường hợp vua Đa-vít.

5. Trở thành cay đắng với nhau: Bạn nữ thường trở nên trái tính, thay đổi thái độ với mọi người, hay giận hờn, hậm hực và cay đắng, không còn hưởng được trái ngọt của tình yêu (vui tươi, lạc quan, yêu đời. ..) nữa. Họ bắt đầu sống khép kín lại, xa cách mọi người, và trách cứ, đổ lỗi cho nhau: không tôn trọng mình, không giữ gìn cho mình. Điều này sẽ còn kéo dài sau này khi họ đã lấy nhau. Điều đáng sợ là sống với nhau mà không kính trọng nhau, nhưng còn khinh dể, cay cú với nhau.

6. Luôn sống trong khắc khoải lo âu: Sau khi trót dại với nhau, họ mất bằng an trong tâm hồn. Mất ơn nghĩa với Chúa đã vậy. Họ còn sợ hậu quả việc họ làm: họ sợ bị phản bội, sợ bị phát hiện, sợ mang thai, sợ vì nguyên nhân nào đó mà họ không thành vợ chồng được. ..

B. NHỮNG TAI HẠI VỀ VẬT CHẤT

1. Mất khả năng chọn lựa: Mụa đích của việc tìm hiểu là để xem xét, cân nhắc, và sau cùng là tiến tới hoặc rút lui. Ăn ở với nhau rồi, thì bạn đã rút ngắn thời gian, và mất khả năng chọn lựa, chỉ còn nước là cưới nhau cho nhanh.

- Đối với bạn nam, rút lui lúc này sẽ mang lại nhiều rắc rối. Nếu rút êm thì lương tâm sẽ ân hận, ray rứt suốt đời, luôn mang mặc cảm tội lỗi, sở khanh, lường gạt, hèn nhát. Sau này mỗi khi nhìn thấy nhau, hoặc gia đình người kia có gì đổ vỡ vì mình, thì lại khổ tâm, không sao quên được. Nếu bạn rút mà bên đàng gái, cha mẹ anh em họ làm dữ, thì nhục nhã xấu hổ ê chề cho cả đôi bên. Có khi phải ra toà, phải bồi thường, nhất là bị búa rìu dư luận. Bạn sẽ trở thành người nổi tiếng đấy.

- Đối với bạn nữ lại càng thiệt thân. Bạn giống như miếng vải đã cắt may thành áo bởi người thợ vụng về, nay bị mang bán như đồ cũ. Trước nay bạn ở thế được treo giá, nay bạn trở nên người cầu xin người ta mua về với bất cứ giá nào, và cho không cũng được. Bạn nhượng bộ một lần vì yếu đuối, thế là như người thua trận vô điều kiện, chẳng còn quyền lợi gì. Từ đó, về sống với nhau, bạn như người bị hóc, chẳng dám ăn nói gì. Đấu tranh điều gì thì bị cha mẹ hoặc các em nói móc một câu nhắc lại quá khứ, thế là cứng họng, cắn răng nhục nhã.

2. Mất đi niềm vui dâng hiến, những kỷ niệm êm đềm rạo rực của đêm tân hôn: Họ giống như những em bé háu ăn, vội vàng hái trái khi còn xanh, ăn uống sống sít, vừa chua vừa chát, lại vừa đau bụng đi cầu. Sống chung với nhau sau này, đâu còn quả chín nữa, vì vậy mà mất đi nhiều hạnh phúc.

3. Có thể bị hoang thai, hoặc những nguy hiểm đến mạng sống. Tình hình càng trở nên phức tạp nếu cô gái mang thai. Phá thai chăng? Luân lý đâu cho phép, lương tâm sao để yên khi chính cha mẹ phạm tội giết người, mà lại còn giết chính con mình. Đem cho, hoặc nhờ người khác nuôi chăng? Liệu bạn có quên được nó không, và sau này khi lớn lên, nó sẽ nghĩ sao về cha mẹ nó? Can đảm để chấp nhận tiến tới hôn nhân ư? Đó sẽ là đề tài cho thiên hạ đàm tiếu. Là một sự sỉ nhục đau đớn cho cả đôi bên và cho cả gia đình, dòng họ. Ấy là chưa nói đến những tai hại của sự phá thai: có thể gây nên tuyệt tự, bệnh hoạn, và cả cái chết ngay trên bàn mổ. .. Nếu lành mạnh trở về, thì từ đó về sau, cứ nghĩ đến việc ăn ở với nhau là đã rợn tóc gáy, thì làm gì còn hạnh phúc lứa đôi. Có thể đây lại là tiền đề cho mọi xáo trộn, hục hặc, và nhiều thứ tội lỗi tiếp theo khác nữa.

C. NHỮNG THIỆT HẠI VỀ ĐỜI SỐNG TÂM LINH.

Một điều cần lưu ý là Thiên Chúa rất tôn trọng sự tự do cuả con người, không bao giờ cưỡng bức ta phải vâng lời Ngài. Nhưng vì lòng yêu thương, muốn cho con người được cứu rỗi, được hạnh phúc đời này và đời sau, nên người con của Chúa sẽ có những tiêu chuẩn tốt đẹp để sống. Ai nghe theo thì sẽ tìm được hạnh phúc, còn ai chối bỏ thì sẽ lãnh lấy hậu quả tai hại của việc mình làm.

1. Khi phạm tội, các bạn sẽ đánh mất niềm vui và sự bình an trong tâm hồn. Thánh Phêrô khuyên: "Tôi khuyên anh em phải kiêng những điều xác thịt ưa thích, là điều chống trả với linh hồn. Điều xác thịt ưa thích là tội lỗi. Nếu ta làm những điều xác thịt ưa thích là tội lỗi, thì linh hồn chúng ta chẳng được bình an đâu" Khi đã biết là điều xấu, điều cấm, mà cứ nhất quyết đi tới, thì khi vừa ăn xong trái cấm, tâm hồn đã sợ hãi, bất an, lo lắng khổ sở. Điều đó cướp đi niềm vui của hai người.

2. Khi phạm tội, ta làm mất ơn Chúa, cắt đứt mọi liên hệ tâm giao với Ngài. Tiên tri I-sa-i-a dạy: "Tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi, đến nỗi Ngài không nghe các ngươi nữa". Thánh Phao-lô khuyên tín hữu Rô-ma: "Kẻ sống theo xác thịt thì nghịch với Chúa Thánh Linh. Những kẻ sống theo xác thịt thì không thể đẹp lòng Thiên Chúa". Chính vì vậy, nếu không biết dừng lại khi gặp cám dỗ, không biết dứt khoát đứng lên trở về khi đã lỡ lầm, thì dần dần sẽ chán nản mọi việc đạo đức, và trở nên khô cằn nguội lạnh.

3. Làm hỏng chương trình của Chúa nơi các bạn: Là một người Cha, Thiên Chúa đã sắp xếp những dự tính cho mỗi bạn có một ơn gọi, một sứ mệnh. Tội lỗi đã phá hỏng kế hoạch yêu thương đó. Nếu vì tội lỗi mà sau này gia đình mất an vui, con cái khó dạy. .. thì các bạn đừng đổ lỗi cho Chúa. hai mẫu gương có thể giúp các bạn suy nghĩ thêm: Sam-son bị làm nhục và chết tức tưởi, vì không chống lại được cám dỗ đi lại với một cô gái của kẻ thù mình là nàng Đa-li-la. Còn Giu-se con ông Gia-cóp, biết chống trả những mời mọc của bà vợ quan thái giám Putipha, tuy có bị tù đày, nhưng về sau được Chúa giải thoát, và đặt lên đỉnh cao danh vọng.

Khi hai bạn nam nữ đã có cảm tình với nhau, thì tất nhiên phát sinh một hấp lực luôn làm họ muốn gần gũi nhau, và khi phải xa cách thì tâm hồn họ luôn hướng về nhau. Gần gũi nhau để tâm sự vui buồn, để nói với nhau những quan niệm về tình yêu, về cuộc sống, về tiền của, về con cái, và cả về những nhu cầu, ước vọng tương lai, về đời sống đạo đức, trí thức, tâm linh … chia sẻ với nhau những nhận xét về việc này, người nọ … Khi yêu nhau, họ có muôn vàn điều để nói với nhau và chỉ với nhau thôi, nên thích những nơi vắng lặng, và người thứ 3 sẽ trở nên thừa thãi, vô duyên. Những gặp gỡ riêng tư này cần thiết cho họ để chuẩn bị cho tương lai, nhưng cũng có thể mang đến những bất lợi và cả những thiệt hại thê thảm, nếu không biết trước mà đề phòng, hoặc sẵn sàng tư thế mà đón nhận.

1. Đầu tiên, các bạn sẽ mất nhiều bạn bè. Khi đã cảm thấy yêu ai và tách riêng người ấy ra khỏi đám đông, thì cả hai bạn đều phải chấp nhận hy sinh hầu hết bạn bè của mình.

- Trước hết là những người khác phái với bạn, họ sẽ tự động rút vào bóng tối: có khi vì kính trọng bạn, không muốn quấy rầy bạn; có thể vì mặc cảm: bấy lâu nay họ cũng muốn nhắm tới bạn đấy, nhưng nay thì hết rồi, họ đã bị loại ra khỏi cuộc chơi. Có thể họ không muốn bị phiền phức với người bạn cùng phái được bạn lưu tâm, vì sợ hiểu lầm là tranh dành với người ấy. Cũng có thể vì ghen tức, vì bạn đã coi thường mình …

- Có khi bạn mất hết những người thân cùng phái, vì bạn chẳng còn thời gian cho họ nữa, chẳng còn chung chí hướng, chẳng còn tâm hồn nào để vui chơi học hành, giải trí, bận tâm như họ nữa.Trước mặt họ, bạn cảm thấy xa lạ và ngượng ngùng, nên chính bạn cũng không cần họ nữa.Gặp lại họ, có khi họ còn chọc phá vào chính con tim hoặc đối tượng mà bạn đang tôn thờ.

- Đã mất bạn, có khi bạn còn gặp thêm một số kẻ thù, hoặc ngấm ngầm, hoặc ra mặt làm hại bạn, nhất là khi những người ấy đã hoặc đang có cảm tình vời bạn trai, bạn gái của bạn. - Có khi bạn chỉ còn lại một người bạn chí cốt thôi. Người ấy kiên nhẫn ngồi với bạn hằng giờ, để nghe bạn nói về người yêu của bạn, và sẵn sàng nâng đỡ bạn trong cuộc tình. Đó là những điều mất mát không tránh được. Sau cùng, cũng vẫn định luật đó, khi bạn đã lập gia đình rồi: "Được vợ thì mất bạn, được bạn thì mất vợ". Bạn phải chọn một trong hai thôi.

2. Phiền toái thứ hai: Bạn trở thành đề tài cho mọi người đàm tiếu Ở tỉnh thì mạnh ai nấy sống, nhà ai nấy biết, chả mấy người quan tâm đến chuyện riêng của người khác. Nhưng tại vùng thôn quê thì khác. Chuyện bạn đi lại với anh này cô nọ, sẽ là đề tài chính trong câu chuyện của mọi người. Người khen, kẻ chê, người thêm thắt đầu đuôi râu ria cho rắn ra rồng, cho rồng ra giun, cho có vẻ giật gân. Trong hoàn cảnh này, bạn hãy:

- "Mau mghe, nhưng đừng vội giận", vì càng làm toáng lên, câu chuyện lại càng lan toả và hấp dẫn. Ho sẽ nói: "Có tật thì giật mình".

- Nếu điều họ nói là đúng, thì đó là Chúa muốn dùng họ để cảnh giác bạn. Hãy cám ơn họ. Quậy lên để giập tắt tiếng nói sự thật, là bạn cố chấp và mù quáng.

- Nếu điều người ta nói là không đúng, thì bạn cứ bình tĩnh. Lúc này thì yên lặng là vàng, họ sẽ nể bạn, vì bạn làm chủ được tính nóng nảy, bốp chốp của mình. Bạn là người tự chủ, là người có ý chí đấy.

3. Cái hại kế tiếp là: sao lãng việc học hành, có khi phá hỏng những dự tính của tương lai,sao lãng bổn phận với gia đình và xã hội. Bạn chẳng có thể yên tâm, tập trung vào việc học hành, suy nghĩ, nếu lỡ bước vào con đường yêu đương. Tốt hơn hết là để học xong, có tương lai nghề nghiệp đã. Khi yêu đương thì đầu óc bạn đặc sệt lại, con tim bạn lồng lên như ngựa chứng. Bạn tốn thời giờ, tốn sức, tốn tiền để cung phụng ngưoời yêu. Mọi dự phóng đều bỏ dở. Rồi khi lấy nhau xong, bao nhiêu chuyện ập tới mà bạn phải giải quyết. Khó lòng lắm, và nếu không có "qúy nhân phù trợ", thì đời đời bạn chẳng ngóc đầu lên được. Nếu không tự chủ, nếu không cảnh giác, bạn sẽ chỉ tập trung vào người yêu, mà chẳng còn biết nghĩ đến ai khác. Bạn đi sớm về khuya, bất chấp công việc gia đình, phá rầy cuộc sống yên tĩnh của cả hai gia đình. Bỏ bê bổn phận, nên không những bạn tự làm hại mình, mà còn bị mọi người thân yêu khó chịu. Không những họ ác cảm với bạn, mà còn ác cảm với người bạn yêu nữa. Muốn cuộc hôn nhân tốt đẹp, cả hai bên đều phải tỉnh táo, đừng làm mất lòng, gây cảm tưởng không hay với mọi người xung quanh. Bạn gặp nhau mỗi tuần khoảng một hoặc hai lần, vào ngày Chúa nhật, hoặc ngày nào rảnh rỗi. Hãy đến vào ban ngày, và tránh đêm hôm khuya khoắt, vừa dễ bị coi thường, vừadễ bị dị nghị.

4. Coi chừng lợi dụng nhau về tiền bạc. Có bạn lúc bình thường thì dè sẻn, vậy mà khi có người yêu, lại hay tiêu xài phung phá. Cũng có nhiều lý do:

- Có khi để muốn chứng tỏ tình yêu của mình, vì tiền của cũng là "cái tôi" khác.

- Có khi muốn làm loé mắt người bạn, để dễ bề chinh phục.

- Có khi vì mặc cảm nhà mình nghèo, nên phải xài sang cho bạn phục. Các bạn nên sống đúng với tình trạng kinh tế của mình. Đừng tạo ảo giác cho nhau, vì trước sau gì thì sự thật cũng sẽ bị phơi bày. Nếu cần thì hãy trao nhau những tặng vật nhỏ bé, đơn sơ nhưng ý nghĩa. Còn tiền bạc, nếu yêu nhau thật, sẽ dành về sau để mua sắm những gì cần thiết. Bạn cũng đừng đòi hỏi, kẻo mang tiếng là người lợi dụng, coi của hơn người. Bạn cũng đừng dồn người yêu của mình vào đường cùng, phải đi vay mượn, hoặc làm điều bất chính. Qua cách tiêu xài và qua cách đòi hỏi, bạn có thể bị đánh giá là người như thế nào, hoặc có thể đánh giá được là người ta yêu bạn hay yêu túi tiền của bạn.

5. Những vết thương lòng. Sau một thời gian dài đi lại, nếu vì một lý do nào đó, do bạn hoặc do người yêu của bạn, hay do hoàn cảnh mà mộng không thành, thì sẽ để lại nơi cả hai một vết thương lòng không dễ gì hàn lại được, có khi đau đớn suốt đời. Bởi vậy, bao lâu chưa thành vợ thành chồng, các bạn vẫn phải có một khoảng cách với nhau. Bạn phải luôn nghĩ rằng: người này chưa chắc gì đã là vợ là chồng của tôi, và chúng tôi đang tìm hiểu nhau thôi. Vì vậy để bớt đau xót và ân hận sau này, các bạn nên:

- Không nên trao tặng nhau hình ảnh, nhất là những tấm hình trên bãi tắm. .. Không nên viết cho nhau những bức thư tình mùi mẫn quá. Biết đâu sau này khi đi lấy người khác, nó lại trở thành cớ cho bạn lo sợ, hoặc cho kẻ xấu lợi dụng mà phá hoại hạnh phúc của bạn.

- Chớ hứa hẹn nhiều quá, chớ thề độc luôn miệng. Bạn nên nhớ rằng: "Cắm sào sâu thì khó nhổ". Những lời hứa ấy sẽ như những con sâu rúc rỉa bạn sau này, khi chính bạn là người phản phé.

- Không nên nhận sự giúp đỡ vật chất quá nhiều, vì nó làm bạn bị mắc kẹt, và khi muốn rút lui thì rất khó.

- Không nên nói hết những sự thật bản thân, gia đình, nhất là về đời sống tình cảm. Ngay cả khi thành vợ thành chồng rồi, cũng cần phải có một khoảng cách, chứ chưa nói đến lúc mới tìm hiểu nhau.

6. Nguy hiểm lớn nhất trong quan hệ nam nữ là:

- vấn đề tình dục. Khi hai bạn thanh niên nam nữ gặp nhau trong những nơi riêng tư kín đáo, thì những cám dỗ về vấn đề xác thịt là hầu như không tránh khỏi. Người ta ví: Nam với Nữ, như lửa với rơm. Lửa với rơm gần nhau, làm sao lại không bùng cháy được? Một nhà truyền giáo nói: "Khi hai bạn đi riêng với nhau ở một nơi vắng vẻ, ở đó không phải chỉ có hai người, nhưng luôn luôn có ba người. Người thứ ba là quỉ sa-tan. Nó có mặt để xúi các bạn phạm tội". Thêm vào sự yếu đuối, thêm vào bản năng hướng về điều xấu điều ác, ngày nay lại có một nền văn hoá ngoại đạo mang nặng tính kích dục, đề cao hưởng thụ và tự do cá nhân.

- Cho việc ăn ở với nhau trước hôn nhân là việc riêng của hai người, không ai có quyền can thiệp.

- Cho việc chung đụng xác thịt là những điều cần thiết phải thử thách, trước khi cam kết hôn nhân.

- Cho chữ TRINH là việc của ngày xưa, còn ngày nay không còn cần thiết.

- Cho người thanh niên có "nhiều thành tích" là kẻ biết đời, sành sỏi. Vấn đề luân lý bị coi thường, tiêu chuẩn đạo đức bị hạ thấp. Chính vì vậy mà nhiều nơi nhiều chỗ biến tính dục thành một nghề kinh doanh nhộn nhịp. Đã thế, nhiều bậc cha mẹ lại còn tiếp tay, tạo điều kiện để con cái bị hư hỏng ngay trong gia đình mình, cho chúng mắc kẹt với nhau!

Việc Nam Nữ gặp gỡ tìm hiểu nhau một cách nghiêm chỉnh trước khi tiến đến hôn nhân, chẳng những là việc cần thiết (bài 1), mà còn là việc ích lợi cho cả đôi bên.Tuy nhiên, cũng mang lại không ít hiểm nguy, nếu không biết trước để đe phòng, thì thật tai hại (bài 6). Hôm nay, ta chỉ bàn đến những khía cạnh tích cực, là những cái lợi do việc gặp gỡ mà thôi.

1. Lợi ích đầu tiên là giúp các bạn dần dần trở thành trưởng thành trong tình yêu Theo định luật thiên nhiên, con người cũng như muôn vật, về vật chất cũng như về tinh thần, đều theo qui luật tiệm tiến mà tăng trưởng dần lên: từ yếu đến khoẻ, từ vụng về đến nhuần nhuyễn, từ dốt nát đến thông minh. Con mèo muốn biết săn mồi, thì mèo mẹ phải dạy cho mèo con. Con người muốn chẻ được cái lạt, đan được cái rổ cái thúng, cũng phải học. Càng học, càng làm thì càng mau làm khéo. Không học không tập, thì một ông tiến sĩ cũng không thể chẻ được một cái lạt cho ngay. Về phương diện tình yêu thì cũng thế: nếu không tiếp xúc với người khác phái, thì làm sao bạn biết tình yêu là gì: có khi tưởng tình bạn là tình yêu, có khi cho sự mê đắm là tình yêu. … Rồi có khi bạn trải qua những vụng về, những giận dỗi, những lợi dụng, những khổ đau … bạn mới dần dần nhận diện được tình yêu chân thật. Có nhiều bạn vì không được cảnh báo trước, nên đã bị người khác nhân danh tình yêu để lợi dụng, lừa đảo một cách thảm hại. Việc tìm hiểu giúp bạn biết phải làm cách nào để giữ được tình yêu, đối xử với nhau như thế nào … để cho tình yêu bền vững và phát triển.

2. Lợi ích thứ hai là: giúp bạn biết cách cư xử, đối thoại với người khác phái Người ta thường nói: "suy bụng ta ra bụng người". Câu này thực ra chỉ đúng một phần thôi. Nếu bạn lấy nó như quy luật để áp dụng cho những giao tiếp giữa hai phái nam nữ, thì bạn được kể như là chưa biết gì về những định luật tâm lý dị biệt giữa Nam và Nữ. Sau một thời gian tiếp xúc, ta hiểu được những khác biệt giữa Nam và Nữ nói chung, và cá biệt là ta hiểu được người mà ta yêu. Nam Nữ có những suy nghĩ và hành động khác nhau, có những ý thích và nhu cầu khác nhau … Nếu không dần dần hiểu nhau trước để tự mình thích ứng cho hoàn cảnh mới, thì sau này sẽ gặp nhiều bối rối, bỡ ngỡ, và có khi thất vọng, xung đột trong đời sống chung. Thường xuyên tiếp xúc, làm việc với nhau, các bạn nam nữ bớt đi những lúng túng, ngượng ngập, rồi sẽ chững chạc, tự tin hơn, để diễn tả tư tưởng, lời nói, việc làm của mình. Nhờ đó bớt hiểu lầm nhau, và thành công trong việc chinh phục người khác. Khi còn tìm hiểu nhau, nhờ gặp gỡ thường xuyên, các bạn sẽ biết cách trò chuyện, tâm sự, và biết cách giải tỏa những hiểu lầm, xung khắc … thì sau này thành vợ thành chồng, sẽ bớt đi những khó khăn trong việc đối thoại, tránh những cảnh cắn răng chịu đựng, vì chiến tranh lạnh mà lâu ngày sẽ trở nên căng thẳng, cộc cằn, và tức nước thì sẽ vỡ bờ.

3. Lợi ích thứ ba là: sự gặp gỡ này đáp ứng nhu cầu tình cảm con người Con người sinh ra là để yêu và để được yêu. Tình yêu là nhu cầu lớn nhất, chi phối toàn diện cuộc sống con người. Không có nó, con người trở nên khô khan, cằn cỗi. Tình yêu là trao ban và lãnh nhận: Hy sinh, cho đi những gì mình có cho người mình yêu, là một hạnh phúc to lớn. Nếu không phải vì người khác, thì của cải, giàu sang, sức khoẻ, tài năng … chẳng có ý nghĩa gì. Bao nhiêu ngôi sao, tài tử, tỷ phú … đã tự tử, chỉ vì thiếu vắng tình yêu, vì giữa muôn vàn danh vọng, giàu sang … mà họ vẫn thấy cô đơn, trống vắng, và vô nghĩa. Cả những người không yêu riêng một ai, không lập gia đình, cũng phải tìm thấy ình yêu và hạnh phúc trong việc yêu thương, phục vụ và chia sẻ cho người khác.

4. Lợi ích thứ tư là: Qua va chạm, sàng lọc, mỗi bạn sẽ tìm được một mẫu người phù hợp nhất cho riêng mình Cũng như người đi chợ, choáng ngợp trước một cửa hàng bán quần áo thời trang: có thứ thật đẹp, nhưng mắc quá bạn không với tới, có thứ thì màu mè tươi chói quá, không hợp với nước da của bạn, loại này thì hợp thời nhưng lại hơi " thiếu vải" … Chọn lựa mãi, thử thứ này, ướm thứ kia, sau cùng bạn mới mua được một bộ như ý. Nếu mang về mà được mọi người chấp nhận thì bạn sẽ mặc hoài. Còn nếu bị chê thì bạn sẽ vứt xó. Các anh khi mới lớn lên, thường muốn có một em đẹp. Nhưng sau vài lần đi phố, thấy các em đẹp vừa khó ính, vừa xài sang, lại khó giữ, mang đi phố thì được chứ mang ra ruộng thì không êm. Qua kinh nghiệm đó, bạn mới điều chỉnh lại ý niệm về người bạn đời của mình. Các em cũng vậy. Họ mơ ước có một anh nhà giàu, đẹp trai, học giỏi … Nhưng những anh này thường cứng rắn, kiêu căng, tự phụ … có khi lại nghèo nàn về lòng nhân ái, kém lòng đạo đức hơn là những anh thường thường một chút nhưng lại hiền hậu, khiêm tốn. Qua gặp gỡ, bạn sẽ thấy được con người muôn mặt, muôn vẻ, được cái này lại mất cái kia. Sau cùng, bạn có một người lý tưởng, chỉ nổi trong một nét nào đó mà bạn quý chuộng, còn đành phải hy sinh những cái phù phiếm khác …

5. Lợi ích thứ năm là: giúp các bạn thực tế hơn Khi mới yêu nhau, các bạn thường chỉ yêu người trong mộng, những con người thật hào hùng, lãng mạn … là những con người chỉ có trong tiểu thuyết, trong phim ảnh, chứ không có bằng xương bằng thịt trên thực tế. Các bạn thần tượng hoá người mình yêu. Nếu cưới nhau liền tay, chưa có thời gian gặp gỡ, thì các bạn sẽ vỡ mộng, thần tượng sẽ đổ vỡ ngay khi đụng chạm với thực tế. Những gặp gỡ, đụng chạm, khác biệt trước hôn nhân, là để đưa bạn ra khỏi giấc mơ thời thơ ấu, để bước vào thực tế trưởng thành. Nhờ đó mà bạn biết mình, biết người, biết rằng con người không phải là thần thánh. Để bạn đừng đòi hỏi quá, khắt khe quá, nhưng luôn luôn phải có lòng bao dung. 6. Lợi ích thứ sáu là: qua việc hiểu rõ này, bạn có thể rút lui, nếu thấy giữa hai người có quá nhiều khác biệt, xung khắc, hoặc bất đồng ý kiến với nhau về một, hai vấn đề then chốt nào đó trong cuộc sống mai sau mà không thể dung hợp với nhau được. Tuy sự chia tay lúc này cũng đã để lại những vết thương lòng khá đau đớn và không dễ gì quên ngay được, nhưng thà vậy, còn hơn là thành vợ thành chồng rồi thì sẽ phải khổ cả cuộc đời …

Để tiến đến Hôn nhân, bạn cần xác định rõ ràng là: do tình yêu và chỉ vì tình yêu, mà bạn muốn cam kết, trao hiến cuộc đời mình cho người mình yêu. Nhưng tình yêu là gì? Có phải tôi đang yêu không? Tâm trạng của tôi như thế này thì đã đến lúc quyết định được chưa? Đó là những băn khoăn của tuổi trẻ, nhất là của những người mới chập chững bước vào con đường tình ái. Để nhận diện được tình yêu, ta hãy so sánh nó với cái gọi là MÊ như say mê, mê đắm:

1. Mê đắm là một cảm xúc, một cảm giác hay một tình cảm đến bất ngờ, dựa vào những yếu tố bên ngoài. Trái lại, tình yêu là một tình cảm sâu đậm, nó đến từ từ và thường phát sinh bởi lòng cảm phục, tôn trọng, kính nể … là những yếu tố mang tính tinh thần và bền lâu. Sự mê đắm là cảm xúc của con tim, còn tình yêu là cảm xúc của con tim và lý trí. Cảm xúc thường ào đến như một cơn lốc, người ta còn gọi là tiếng sét ái tình. Nó làm đương sự mê mẩn, như người mất hồn mất trí, sống lơ mơ như trên mây trên gió. Không còn khôn ngoan, ra vào ngẩn ngơ, không còn để tâm để trí đến làm việc hay học hành gì nữa. Đó là trường hợp trong truyện Kiều: Kiều gặp Kim Trọng. Khi nào bạn mê một người vì giọng hát, vì tiếng cười, vì mầu áo, vì ánh mắt nụ cười, vì mái tóc … thì đó chưaphải là tình yêu. Có lúc bạn mê người này hay người khác. Có lúc bạn mê cả tài tử ca nhạc, ngôi sao điện ảnh, hoa hậu áo dài, mê cả người trong tranh, trên lịch …

2. Sự mê đắm thì thay đổi và không bền lâu: nay người này, mai đã người khác. Hôm nay thì nồng thắm, vài ba bữa đã phai nhạt dần. Nhất là khi đã chiếm được mục tiêu thì đâm ra chán ngắt và ghét cay ghét đắng. Tình yêu thì bền lâu, lúc đầu thì vừa vừa, càng ngày càng thêm sâu đậm và gắn bó, dù hoàn cảnh đổi thay, dù tình duyên trắc trở, họ vẫn như bóng với hình theo nhau cho đến chết. Nếu bạn gặp một người nào đó mà đã cảm mến, suy nghĩ ray rứt hoài về họ, tức là bạn đã mê, nhưng chưa yêu. Bạn chỉ yêu một người khi biết rõ người đó, tư cách người đó, tức là phải sau một thời gian dài thì tình yêu mới chớm nở. Những bài tình ca, những câu chuyện lãng mạn trong tiểu thuyết thường nói là tình yêu, nhưng hầu hết chỉ là sự mê đắm. Tình yêu có thể đến sau sự say mê, nhưng tự nó chưa phải là tình yêu đâu. Khi bạn yêu ai mà sau đó một thời gian xa cách, bạn đã vội quên, hay lại bị hấp dẫn bởi một người khác, thì đó cũng chỉ là sự mê đắm. Người ta thường khuyên: trước khi quyết định kết hôn với một ai, bạn thử tìm cách xa người đó một thời gian khá dài, để lượng định tình yêu của đôi bên. Nếu bạn hết chịu nổi, nhưng bên kia lại có đối tượng khác, thì đó là tình yêu một chiều, và bạn nên cố mà quên đi, vì người kia đâu có xứng đáng cho bạn thương với nhớ. Nếu cả hai lại càng yêu nhau hơn vì sự xa cách đó, thì xin Chúa chúc lành cho hai bạn.

3. Sự mê đắm thường mang tính ích kỷ, còn tình yêu thì mang tính vị tha. Mê ai, bạn muốn chiếm ngay lấy người đó để thoả lòng mơ ước, nên dễ có những hành động điên rồ, để mong người ấy để ý đến mình, và như là muốn độc quyền chiếm đoạt, vì thế dễ có những cảnh đánh nhau loạn xạ trong xóm ngõ hay trong đám tiệc tùng khi đã có hơi men. Tình yêu thì làm bạn nghĩ đến phúc lợi của người mình yêu, muốn bảo vệ, giữ gìn, săn sóc người mình yêu, tạo điều kiện để giúp nhau hoàn chỉnh sự học hành, nghề nghiệp. Tình yêu thì nghĩ đến sự trao tặng hơn là chiếm đoạt. Khi nào bạn cảm thấy vì người yêu, mà mình cảm thấy cuộc đời có ý nghĩa, đời sống mình cao đẹp hơn, tự nhiên muốn loại bỏ tính hư nết xấu, sửa chữa lại lời ăn tiếng nói, thái độ cao thượng yêu đời hơn … thì đó là tình yêu thật.

Nếu yêu ai mà bạn chỉ nghĩ đến thân xác người ấy, luôn bị ám ảnh bởi lạc thú thể xác, thấy mình xa Chúa, ngại đến nhà thờ, lại hay có thái độ ngông nghênh tự đắc … thì đó chính là mê đắm chứ không phải là tình yêu.

KẾT LUẬN: Đấy là những tiêu chuẩn để bạn đánh giá và phân biệt tình yêu. Điều quan trọng là bạn có can đảm để đem chính con người bạn lên bàn mổ của lương tâm không?

Hôn nhân là việc trăm năm, là việc của cả một đời người, vậy bạn không nên vội vã. Trước khi quyết định, bạn phải sống trong tình trạng ơn nghĩa, để cho lòng mình được sáng suốt, để thân xác bạn trở nên đền thờ Chúa Thánh Linh, nhờ đó mà Người soi sáng, chỉ dẫn cho bạn. Hãy cầu nguyện để tìm Ý Chúa hơn là tìm ý riêng mình. Bạn hãy bàn hỏi thẳng thắn với cha mẹ và các người hiểu buết, để đón nhận ý kiến của các ngài. Chớ để cho mình rơi vào bẫy sập của đam mê, của lạc thú tội lỗi: lúc đó sẽ trở nên u mê, mù quáng và cố chấp. Bạn chớ vội đi đến Hôn nhân, nếu gặp phải những trường hợp sau đây: 1. Khi một hoặc cả hai người mong muốn lập gia đình, để trốn thoát một khó khăn nào đó Động lực chính để hai bạn trẻ làm nên một gia đình phải là tình yêu: nhờ yêu nhau, họ mới có thể giúp đỡ, hy sinh cho nhau suốt cả cuộc đời. Nếu một người vì chạy trốn một khó khăn đang mắc phải mà lập gia đình, thì khi đám cưới đã xong, khó khăn trước đã hết, họ lại gặp phải một khó khăn lớn hơn là thiếu tình yêu, mà bây giờ thì hết lối chạy. Cuộc sống gia đình rồi sẽ ra sao? Vài trường hợp tiêu biểu như sau:

- Khi bị người yêu bỏ, người này vội đi lấy ngay người khác, để trả thù người yêu cũ, hoặc để thoả mãn lòng tự ái của mình.

- Khi sống trong một gia đình ngột ngạt, cha mẹ nghiêm khắc, anh em bất hoà, con thương con ghét, nên chỉ mong lấy được một người nào đó, để thoát ly cho sớm.

- Có khi sợ mang tiếng là ế, bạn bè cùng trang lứa đã có nơi có chỗ, nên cũng vội lấy người dù chẳng thương yêu gì, để khỏi bị chọc quê. - Có khi cưới vội để chạy tang khi trong nhà sắp có người qua đời. Cưới gấp một Việt kiều để được ra nuớc ngoài. Cưới để gia đình mình thoát khỏi khó khăn. Cưới mau để được nhà cửa, ruộng đất, gia tài …

- Khi bạn thấy chính mình hay người yêu nôn nóng, thúc bách để quyết định cho mau, thì bạn lại càng phải chậm lại để suy nghĩ. Coi chừng có khi bạn bị bên kia lợi dụng để giải quyết khó khăn cho họ, mà bạn không hay. Ví dụ: bên đàng gái đã lỡ hư hỏng, nhờ bạn làm cha nuôi hộ để che mắt thế gian. Hoặc bên đàng trai có thành tích đáng nể, nên mai mối muốn cưới liền tay, để họ khỏi bể mánh, và sau này nếu có biết thì cũng đã rồi … Hoặc do thôi thúc của bản năng, của dục tính … Tất cả những cuộc hôn nhân vội vã đều để lại những hậu quả tai hại, nặng nề!

2.Khi động cơ thúc đẩy không phải vì tình yêu, nhưng vì muốn làm vui lòng người khác Quyết định lập gia đình là của chính bạn, một quyết định có tính thiêng liêng, mang tính tự do của một con người trưởng thành. Nó quyết định cho cả cuộc đời của bạn, nên không nên làm ngược với ý mình, để làm vui lòng người khác. Bạn cũng không được hy sinh bản thân, để lập gia đình với một người mà bạn không yêu, để cứu vớt gia đình hoặc cha mẹ trong cơn hoạn nạn. Nếu sự hy sinh chỉ là cá nhân bạn thì tuỳ bạn, nhưng ở đây còn có người bạn đời của bạn, còn con cái của bạn nữa. Bạn không có quyền chà đạp hạnh phúc của họ vì quyền lợi của người khác. Làm như thế là bất công và tội ác. Dù sao, ý kiến của cha mẹ và những người khôn ngoan phải đáng cho ta lưu tâm cân nhắc trước khi quyết định. Bạn phải luôn cầu nguyện đểbiết đâu là Ý Chúa. Cha mẹ cũng phải suy nghĩ cầu nguyện xem: ý mình muốn nơi con cái, có phải là Ý Chúa không? Chúa có thể dùng cha mẹ, để qua đó mà nói với bạn. Nếu bạn mê lầm mà từ chối, e rằng cuộc đời bạn sẽ không gặp được may mắn. Vậy:

- Nếu ai đó muốn bạn lập gia đình với một người mà bạn không yêu hay chưa yêu, thì phải từ chối hoặc hoãn lại ngay. - Nếu bạn muốn lập gia đình với người mà bạn nghĩ là mình đã thương yêu, nhưng lại bị mọi người can ngăn, thì bạn cũng phải ngưng ngay lại để suy nghĩ, bàn bạc thêm, chứ không được cố tình cãi lời cha mẹ, hoặc đặt cha mẹ trước một sự đã rồi (đem nhau đi nơi khác, ăn ở đại với nhau). Một cuộc hôn nhân mà không được sự hỗ trợ của gia đình, thì khi gặp khó khăn, sẽ không được nâng đỡ, và dễ đi đến đổ vỡ và hối tiếc sau này (trường hợp cứ cố lấy người không cùng tôn giáo với mình).

- Cha mẹ không được quyết định giùm cho con, hoặc bắt ép con lấy người mà chúng không muốn. Điều này cũng làm cho các gia đình tan nát và khó bề sửa chữa.

3. Khi chưa có khả năng tự lập về kinh tế Khi đã yêu nhau, người ta dễ nhắm mắt để tự lừa dối mình, chỉ nghĩ đến chuyện mau mau được sum vầy, nhưng không chịu nhìn thêm: sau đó lấy gì mà ăn, lấy gì mà mặc, lấy gì mà lo cho con cái, rồi khi ốm đau, bệnh tật thì sao? Khi đã lập gia đình rồi, những lo lắng về cơm, gạo, áo, tiền sẽ chiếm hết cả tâm trí, thời giờ, sức lực … thì làm gì còn chỗ cho hạnh phúc? Bao nhiêu điều tốt lành mà bạn muốn làm cho người bạn đời, cho con cái … nhưng vì thiếu khả năng làm ra tiền của, nên chỉ còn nuớc ngồi than thân trách phận. Ấy là chưa kể những chuyện bất thường xảy ra như: tai nạn nghề nghiệp, vợ ốm con đau, thiên tai lũ lụt … Có người sợ không dám trông vào thực tế của gia đình mình, nên buông xuôi, rượu chè, nghiện ngập, trốn tránh trách nhiệm. Hoặc có khi bị cám dỗ làm những chuyện đồi bại, phi pháp để kiếm tiền. Đó cũng là bởi cái nghèo, cái dốt … mà ra cả!

KẾT LUẬN: Sau cùng là một lời nhắn nhủ: Cả khi đã ăn đám hỏi, hay dù đã sắp đến ngày cưới, mà các bạn khám phá thấy một yếu tố nào mới làm các bạn lưỡng lự không muốn tiến tới, hoặc thấy khó có thể cam kết để sống trọn đời với nhau, thì các bạn cũng đừng ngại mà không ngưng ngay lại. Điều này sẽ làm cho cha mẹ khó chịu, bực tức, thiệt hại, tự ái … và làm bạn rất khổ tâm. Nhưng thà chịu khổ một vài ngày, hoặc đôi ba tháng, còn hơn là chịu khổ suốt đời. Rồi dần dần mọi người sẽ quên đi và thông cảm cho bạn.

Tình Yêu là độc quyền của trái tim. Sự hiểu biết là sản phẩm của trí óc. Con tim thì dễ sai lầm, mù quáng. Trí óc thì dễ đưa đến phân vân, nghi ngờ, do dự và sợ sệt. Cần sự sáng suốt của trí khôn, cộng thêm sựï nhiệt tình, liều lĩnh của tình cảm, ta sẽ có một thứ tình yêu đúng nghĩa.Trước khi quyết định tiến đến hôn nhân với một người nào, bạn nên lưu ý đến mấy điểm sau đây:

1. Bạn cần hiểu biết về gia đình người đó Người xưa dạy: "Lấy vợ xem tông, lấy chồng xem giống". Câu nói ấy ngày nay vẫn còn giá trị, và lại càng nên lưu ý hơn trong xã hội xô bồ, vàng thau lẫn lộn này. Xin nói ngay ở đây: Cái chính không phải là nhằm xem tình trạng kinh tế giàu hay nghèo, địa vị, chức quyền ra sao … Tuy nhiên, đó cũng là điều cần biết. Bạn nên biết:

- Tình trạng đạo đức, luân lý, đời sống xã hội của gia đình đó: từng nhân vật một, nhất là người cha và người mẹ. Chúa nói: "Cây nào giống đó". Khó có thể sản sinh một con người tốt do những phần tử xấu. Bởi vì: "Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng", ông bà ta cũng nói thế. Làm con trong một gia đình đạo đức, nề nếp … bạn có thể vững tâm rằng sau này người đó cũng sẽ đối xử với bạn vàø dạy dỗã con cái bạn những gì mà họ đã lãnh nhận được trong gia đình mình. "Không ai có thể cho cái mà mình không có". Không có giáo dục, làm sao biết giáo dục kẻ khác … Không được thương yêu, làm sao biết cách thương yêu.

- Tình trạng sức khoẻ của người đó và gia đình họ: Trong các nước văn minh, khi ra toà thị chính làm giấy đăng ký kết hôn, hai bên phải nộp đủ những chứng nhận nghiêm chỉnh về sức khoẻ. Vì xã hội ta chưa có thói quen ấy, nên bạn càng phải quan tâm, chớ liều lĩnh mà ân hận cả đời. Có những bệnh mang tính huỷ diệt như bệnh Sida. Có những bệnh mang tính di truyền như bệnh thần kinh. Có những bệnh mang tính truyền nhiễm như những bệnh lây lan qua đường tình dục. Có những bệnh xã hội như nghiện ngập, rượu chè, xì ke, ma tuý … Khi sắp lập gia đình, họ nguỵ trang khéo léo để che mắt bạn. Nhưng về chung sống với nhau ít lâu, họ sẽ lộ nguyên hình. Khi đó thì mọi sự đã rồi. Họ chẳng mất gì, mà lại tặng cho bạn và cho con cái bạn những mầm bệnh quý giá làm kỷ niệm suốt đời, và lưu truyền cho những kẻ khờ dại lập gia đình với con cái bạn sau này.

- Về cách những người trong gia đình đối xử với nhau: Điều này cũng quan trọng, vì nếu người yêu của bạn sống trong một gia đình hoà thuận, mọi người yêu thương nhau, cha mẹ thông cảm gần gũi với con cái, thì người yêu của bạn cũng có đời sống tình cảm quân bình … Nếu gia đình bất thuận, mạnh ai nấy sống, mỗi người phải tự lo vun quén cho mình, thì bạn cũng khó có thể tin tưởng vào sự trung thực nơi người yêu của bạn. Ngày nay hầu hết những người phạm pháp đều xuất thân từ những gia đình bất hoà, vợ chồng ly dị, cha mẹ chỉ lo làm giàu, tuy dư dả về vật chất mà lại thiếu thốn về tinh thần.

- Người yêu của bạn thuộc gia đình đông con hay ít con, nhiều con trai hay nhiều con gái … Điều này cần thiết để giúp chúng ta biết cách ứng xử sau này:

+ Nếu thuộc về một gia đình đông con, thì sau khi cưới, bạn dễ dàng có cuộc sống riêng, đỡ bị lệ thuộc, ít bị ràng buộc với cha mẹ, anh em …

+ Nếu người bạn yêu thuộc về một gia đình ít con, hay đó là con một, con út … thì tình cảm của người ấy rất gắn bó với gia đình gốc của mình, nặng tình với cha với mẹ, nên nếu bạn không khéo, thì khó mà chinh phục. Có khi bạn lại "phải" hay là "được" về sống chung trong đại gia đình ấy.

+ Nếu người ấy là con cả, thì tuy có tài có tâm, nhưng dễ nhút nhát. Nếu là con út, thì vì dễ được chiều chuộng quen, nên hay chủ quan, đòi hỏi.

+ Nếu họ là con trai duy nhất giữa một đoàn các chị em gái, được cưng chiều quen, thì chị tha hồ mà phụng dưỡng, chăm sóc cho anh! và ngược lại. ..

2. Bạn cần tìm hiểu về đời sống tình cảm của ngưòi đó trước khi tiến đến hôn nhân.

- Người ấy đã có gia đình chưa? Nếu không tìm hiểu cho rõ ràng, bạn có thể bị lừa, lấy phải những người đã có vợ hoặc có chồng. Bạn có thể bị tai tiếng là cướp chồng hoặc cướp vợ người khác. Có khi bị rắc rối vì bị trả thù, bị kiện tụng ra toà, bị đánh ghen … Nguyên việc đi lại đã là không nên. Nếu là một người ngoại giáo, đã có gia đình vợ con, nay xin trở lại đạo để cưới bạn, thì càng phải ý tứ.

- Người ấy đã có người yêu chưa? Nếu đã có rồi thì bạn cũng nên rút lui, vì tôn trọng người tới trước, và để tránh xích mích, hiểu lầm. Bao lâu người ấy chưa dứt khoát với người yêu cũ, thì bạn chớ vội vàng tiến tới. Nếu hiện tại bạn có thắng được tình địch của mình, thì sau này khi lập gia đình với người ấy, bạn cũng chỉ thắng được một nửa, nghĩa là khi vui vẻ, thịnh đạt … thì thương nhau. Còn khi đến lúc khó khăn, hoạn nạn, bất hoà … người ấy luôn hướng về người tình cũ mà tiếc nuối, xót xa.

- Nếu bạn đã có những lỗi lầm, vấp váp về tình cảm trong quá khứ, dĩ nhiên cũng chẳng nên khai thật mọi sự. Nhưng trưóc sau gì rồi cũng bị phát hiện. Bạn nên xem xem người bạn yêu có tấm lòng quảng đại, cao thượng … thì hãy tiến tới. Còn nếu người ấy nhỏ mọn, ghen tương, chấp nhất những chuyện lặt vặt … thì nên rút lui ngay đi, kẻo sau này phải khổ. Và nếu như bạn biết được quá khứ đen tối của người bạn yêu, thì hãy tự lượng sức mình mà tiến hay thoái.

3. Bạn cần tìm hiểu về tính tình người ấy Muốn biết rõ tính tình của một người, bạn cần có thời gian quen biết khá lâu. Một vài tuần, hoặc đôi ba tháng, hoặc vài ba lần gặp gỡ thì làm sao biết nổi? Bạn cần tiếp xúc với người ấy trong nhiều hoàn cảnh khác nhau, trong nhiều tình huống khác nhau. Lúc đầu bạn chỉ thường gặp ở chỗ đông người, trong khung cảnh lễ nghi, màu mè, xã giao, hình thức, trong lúc mà cả hai ở tư thế chuẩn bị tốt nhất. Làm sao để gặp nhau trong khi đang làm việc, trong những sinh hoạt chung, trong khung cảnh đời thường, trong những lúc bất ngờ, bạn thâm nhập vào gia đình người ấy để xem cha mẹ, con cái, anh chị em đối xử, ăn nói với nhau thế nào, xem cách tiếp đón, thu xếp nhà cửa, tổ chức công việc ra sao. Muốn xem tính tình người yêu của bạn có hợp với tính mình hay không, bạn cũng phải biết tính tình mình trước đã. Cần biết tính tốt của mình để phát triển, và biết tính xấu của mình để khắc phục. Rồi so sánh xem hai bên có thể đối chọi nhau, bổ túc cho nhau, hay cộng hưởng với nhau được không? Ví dụ: hai người cùng có tính trật tự, ngăn nắp, thì gia đình sẽ trật tự, sạch sẽ gấp đôi (cộng hưởng: họ sẽ hợp ý nhau, vui vẻ hoà thuận). Nếu tính bạn và tính người kia khác nhau, thì hoặc sẽ giúp đỡ nhau để hoàn thiện hoá (bổ túc), hoặc sẽ chống nghịch nhau, làm khổ nhau suốt đời (đối chọi).

Nếu khi tình yêu nồng thắm, thì hai người tính tình khác nhau sẽ bổ túc cho nhau. Còn khi giữa họ có "vấn đề", thì sự khác biệt sẽ trở thành đối nghịch. Nếu ngay từ những ngày đầu gặp gỡ, mà bạn đã thấy hai người không ăn ý được với nhau, thì tốt hơn hết là rút lui ngay kẻo muộn. Đừng quá chủ quan mà nghĩ rằng: mình sẽ cải hoá được, hay làm cho người khác thay đổi được tính tình … kẻo rồi vỡ mộng!

Vấn đề này được đặt ra trước tiên, vì một thực tế đau lòng:

- Có những bạn nữ làm mọi người đứng tim, vì đường đột nhận lời cầu hôn của một chàng trai hoàn toàn xa lạ, mà chưa hề gặp gỡ tìm hiểu. Họ chỉ gặp nhau hai lần: một lần khi ăn hỏi, và một lần khi xin cưới. Sau đó là "trăm năm hạnh phúc"?

- Có những bạn nam thích hàng ngoại, thấy người ta nói ở đâu có "hàng tốt", thế là tin ngay và rước về làm nội tướng, chẳng biết sau đó rồi sẽ ra sao?

- Lại có những cô "dễ tính": lấy ai cũng được, miễn là được một lần mặc áo cưới, chẳng cần suy nghĩ trước sau, chỉ sợ rằng không ai hỏi nữa. - Có bạn lại lấy gương người xưa ra mà biện hộ: "Các cụ trước đây, cha mẹ đặt đâu con ngồi đó, đến ngày cưới chưa biết mặt người bạn đời mình thế nào. Có tìm với hiểu, có yêu với thương gì đâu, thế mà vẫn sống với nhau suốt đời". Đâu có lắm chuyện như đám trẻ ngày nay?

VIỆC TÌM HIỂU CÓ CẦN THIẾT KHÔNG?

Thật ra trước đây, có nhiều đôi vợ chồng chẳng quen biết, chẳng yêu thương gì nhau trước khi cưới, nhưng họ vẫn sống với nhau suốt đời … Tuy nhiên:

- Sống chung với nhau là một chuyện, nhưng có tìm thấy hạnh phúc hay không lại là một chuyện khác. Có khi tình yêu sẽ đến sau khi cưới, đó là điều may mắn. Nhưng nếu tình yêu lại không đến, vì có quá nhiều xung khắc và khác biệt, thì thật là rủi ro, liều mạng!

- Ngày trước, xã hội kỷ cương, trật tự, luân thường đạo lý được đề cao, đạo đức danh dự được tôn trọng … nên các gia đình dù có muốn cũng không dám bỏ nhau, dù lục đục cũng không dám to tiếng, chỉ đóng cửa bảo nhau, hoặc cắn răng chịu vậy, vì sợ dư luận chê bai, sợ mang tiếng xấu cho gia đình dòng họ.

- Ngày trước, ông bà ta tin tưởng vào số mệnh. Người có đạo thì bảo là Chúa định, nên dễ có thái độ chấp nhận. Nếu may gặp người đạo đức, chịu thương chịu khó, thì vợ chồng hạnh phúc. Nếu gặp người chẳng biết điều, lăng loàn độc ác, thì một trong hai bên, mà thường là người vợ, cắn răng chịu thiệt thòi cho mọi sự êm xuôi, gia đình khỏi tan nát. Họ thường bảo: "Khôn cậy khéo nhờ, may nhờ rủi chịu", nên dù sướng hay khổ đều vui lòng chịu.

- Xã hội trước đây là một xã hội đóng kín, ít có những cám dỗ, những cơ hội, những chung đụng như ngày nay. Sáng dậy thì đi lễ hoặc dắt trâu ra đồng từ tinh mơ, làm lụng vất vả đến chiều tối, nên về đến nhà là lăn ra ngủ. Mọi sinh hoạt đều đóng kín trong lũy tre làng dưới hàng ngàn con mắt soi mói của mọi người, nhất cử nhất động thì ai ai cũng biết. Ngày nay mọi sự đều đổi khác: mọi cánh cửa đều mở tung, tự do cá nhân được đề cao. Cuộc sống càng ngày càng có những đòi hỏi cao hơn. Xã hội lại dễ dàng chấp nhận những vụ ly dị, trong khi đạo đức lại giảm đi.

- Có ý kiến cho rằng: các bạn trẻ trước khi quyết định, nên giao thiệp với nhiều ngườøi khác phái, như thế mới gọi là chọn và lựa. Cũng như khi đi chợ phải xem nhiều, hỏi nhiều, rồi mới chọn được cái vừa ý. Có quen biết nhiều bạn, bạn mới có thể so sánh và chọn trong đó một người đủ tiêu chuẩn để đi đến hôn nhân. Nhưng có người lại cho là không nên giao thiệp nhiều, vì trong quan hệ nam nữ dễ đưa đến nhiều điều không hay. Người bạn trai như thế dễ bị coi là: "bay bướm, tán tỉnh, thiếu trung thực …", còn người con gái đi lại với nhiều bạn trai, sẽ dễ bị hiểu lầm và bị coi là "nhẹ dạ, lẳng lơ …" Tuy nhiên, có cách để giải quyết tình trạng trên, đó là bạn trẻ nên dấn thân vào các đoàn thể, sinh hoạt xã hội. Như thế, bạn có cơ hội để gặp gỡ một cách tự nhiên với nhiều người, nhiều bạn bè khác nhau, và bạn có thể chọn một người mà bạn quí mến. Người chỉ sống khép kín trong gia đình, sẽ bị nhiều thiệt thòi và mặc cảm trong việc chọn lựa này.

KẾT LUẬN: Ngày nay, không cha mẹ nào còn quá khắt khe với con cái trong việc NAM NỮ gặp nhau, chuyện trò, làm việc, vui chơi với nhau. Bạn nào khôn ngoan thì vẫn để ý tìm tòi, sàng lọc xem trong số đông ấy, ai là người mình sẽ chấm được. Bạn hãy luôn cầu xin Chúa, để Ngài soi sáng cho biết đâu là người mà Ngài chọn riêng cho mình. Bạn hãy coi chừng: một lời bạn nói, một thái độ bạn có, một việc bạn làm nơi công cộng … có thể gây được sự chú ý, tình cảm, và chiếm được con tim của một người nào đó … Còn nếu không khéo, thì bạn sẽ thiệt thòi rất lớn.